52007DC0373

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 3.7.2007

COM(2007) 373 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Έκθεση για την εφαρμογή του Προγράμματος της Χάγης για το 2006 {SEC(2007)896}{SEC(2007)897}

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Έκθεση για την εφαρμογή του Προγράμματος της Χάγης για το 2006

1. Η παρούσα ανακοίνωση απαντά στην πρόσκληση του Συμβουλίου προς την Επιτροπή να του υποβάλει ετήσια έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης και του σχεδίου δράσης της Χάγης[1]. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε ακολούθησε τις γραμμές που χαράχθηκαν κατά την πρώτη (2005) ετήσια έκθεση[2].

2. Σκοπός του εγχειρήματος είναι η παρακολούθηση της έκδοσης των μέτρων που προβλέπονται στο Πρόγραμμα της Χάγης. Σε αυτό περιλαμβάνονται το σχέδιο δράσης κατά των ναρκωτικών, η στρατηγική για τις εξωτερικές πτυχές του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, και το σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, που συμπληρώνουν το σχέδιο δράσης της Χάγης, σύμφωνα με το καθορισθέν χρονοδιάγραμμα. Ως εκ τούτου, εξετάζονται στην παρούσα ανακοίνωση όλα τα μέτρα που σχεδιάστηκαν για το 2006, καθώς και εκείνα που δεν υλοποιήθηκαν κατά το 2005 (πρώτο μέρος και παράρτημα 1). Η ανακοίνωση αναφέρει επίσης, όπου αυτό είναι σχετικό, ορισμένα συναφή μέτρα, τα οποία δεν είχαν περιληφθεί, λόγω της φύσης τους, στο σχέδιο δράσης. Οι μελλοντικές ετήσιες εκθέσεις θα ασχοληθούν με το έτος 2007 και εξής.

3. Όπως και κατά το εγχείρημα του 2005, η παρούσα ανακοίνωση εξετάζει την παρακολούθηση της έκδοσης σε επίπεδο ΕΕ και την παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών αυτών σε εθνικό επίπεδο (δεύτερο μέρος και παράρτημα 2).

1. Παρακολουθηση της εκδοσησ των μετρων που προβλεπονται για το 2006 βασει του Προγραμματοσ της Χαγησ.

4. Η γενική συνολική εκτίμηση είναι ανάμικτη[3] . Το 53% των ενεργειών που αξιολογήθηκαν έχουν υλοποιηθεί. Εντούτοις η πρόοδος δεν ήταν η ίδια σε όλους τους τομείς πολιτικής . Η έκθεση για το 2006 εμφανίζει χαμηλότερο ποσοστό υλοποίησης σε σύγκριση με εκείνο του 2005, με αύξηση των ενεργειών που χρειάστηκε να καθυστερήσουν κατά 27%. Ο πίνακας 1 παρουσιάζει την κατάσταση καθενός από τα προβλεπόμενα μέτρα για το 2006 (ή των ενεργειών που δεν υλοποιήθηκαν το 2005) ή των υπό εξέλιξη ενεργειών του σχεδίου δράσης της Χάγης.

5. Ικανοποιητικό επίπεδο υλοποίησης σημειώθηκε κυρίως στους ακόλουθους τομείς: σεβασμός και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ευρωπαϊκή ιθαγένεια, δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις, ευρωπαϊκή στρατηγική για τα ναρκωτικά, πολιτικές για το άσυλο και τη μετανάστευση, τις θεωρήσεις και τα σύνορα, καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

6. Μη ικανοποιητικό επίπεδο υλοποίησης σημειώθηκε κατά κύριο λόγο στους ακόλουθους τομείς: αστυνομική και τελωνειακή συνεργασία, πρόληψη και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις.

[pic]

[pic]

1.1. Γενικές κατευθύνσεις

1.1.1. Αξιολόγηση

7. Η αξιολόγηση των διαφόρων πολιτικών είναι σημαντική. Το Συμβούλιο ΔΕΥ της 4ης Δεκεμβρίου 2006[4] αναγνώρισε την ανάγκη να βελτιώνονται οι υφιστάμενοι μηχανισμοί αξιολόγησης, αποφεύγοντας παράλληλα κάθε άσκοπη επανάληψη προσπαθειών σε κοινοτικό και εθνικό επίπεδο. Η προεδρία του Συμβουλίου και η Επιτροπή κλήθηκαν να συζητήσουν περαιτέρω το πεδίο και τους τρόπους λειτουργίας του μηχανισμού αξιολόγησης. Ειδική σύσκεψη του Συμβουλίου έγινε τον Μάιο και είναι πιθανή σύσκεψη της "Ομάδας εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση" το 2007, ενώ η πρώτη έκθεση αξιολόγησης θα μπορούσε να εκδοθεί τον Ιούνιο 2008.

1.1.2. Σεβασμός και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων

8. Το επίπεδο των επιτευγμάτων στον τομέα αυτό είναι γενικά ικανοποιητικό . Οι περισσότερες από τις προβλεπόμενες ενέργειες για το 2006 κατέστη δυνατό να υλοποιηθούν ή ευρίσκονται υπό υλοποίηση.

9. Η νομική βάση[5] του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων θεσπίστηκε από το Συμβούλιο στις 15 Φεβρουαρίου 2007. Ο Οργανισμός συστάθηκε την 1η Μαρτίου 2007. Στις 4 Ιουλίου 2006, η Επιτροπή ενέκρινε την ανακοίνωση " Σχετικά με μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα του παιδιού" , η οποία είχε προγραμματιστεί αρχικά για το 2005. Η ενέργεια αυτή αναβλήθηκε μέχρι το 2006 προκειμένου να γίνουν εντατικές προπαρασκευαστικές εργασίες και να ληφθούν υπόψη διάφορα συμφέροντα. Αρκετά σχέδια για τη θέσπιση προληπτικών μέτρων για την καταπολέμηση της βίας σε βάρος των γυναικών χρηματοδοτήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2005 και εφαρμόστηκαν το 2006.

10. Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, εκδόθηκε, στις 7 Μαρτίου 2007[6], η ανακοίνωση για την παρακολούθηση του προγράμματος εργασίας για καλύτερη εφαρμογή της οδηγίας για την προστασία των δεδομένων, η οποία είχε προγραμματιστεί αρχικά για το 2005, ενώ τον Μάιο 2007 εγκρίθηκε η ανακοίνωση για την προώθηση των δεδομένων μέσω τεχνολογιών για τη βελτίωση της προστασίας της ιδιωτικότητας.

1.1.3. Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

11. Συνεχίζονται οι συζητήσεις για να δοθεί η δυνατότητα στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων να εξετάσει αιτήματα για την έκδοση προδικαστικών αποφάσεων στον τομέα της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Οι συζητήσεις στηρίζονται στις επιλογές που υποβλήθηκαν από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το φθινόπωρο 2006, καθώς και στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 28ης Ιουνίου 2006[7].

1.1.4. Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Ναρκωτικά

12. Υλοποιήθηκαν όλες οι ενέργειες που προβλέπονταν για το 2006 σε αυτόν τον τομέα.

13. Το σχέδιο δράσης της Χάγης υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ναρκωτικών με μια ολοκληρωμένη, ισόρροπη και πολυδιάστατη προσέγγιση. Τον Δεκέμβριο 2004, η Ένωση θέσπισε μια στρατηγική για τα ναρκωτικά για το διάστημα 2005-2012, και τον Ιούνιο 2005 ένα κοινοτικό σχέδιο δράσης για τα ναρκωτικά (2005-2008). Λόγω του συντόμου χρονικού διαστήματος από το νέο σχέδιο δράσης, η Επιτροπή υπέβαλε τα πορίσματα της πρώτης εξέτασης στις 21 Δεκεμβρίου 2006.

14. Εξάλλου, στις 26 Ιουνίου 2006, η Επιτροπή θέσπισε πράσινη βίβλο για τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ναρκωτικά. Με αυτήν έγιναν διαβουλεύσεις σχετικά με τον καλύτερο τρόπο οργάνωσης ενός διαρθρωμένου και συνεχούς διαλόγου μεταξύ της Επιτροπής και της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου να συμμετέχουν σε μεγαλύτερο βαθμό οι πλέον άμεσα ενδιαφερόμενοι για το πρόβλημα των ναρκωτικών στη διαδικασία πολιτικής σε κοινοτικό επίπεδο. Μετά τις θετικές αντιδράσεις στην εν λόγω διαβούλευση, η Επιτροπή πρόκειται να συστήσει βήμα για την κοινωνία των πολιτών σχετικά με τα ναρκωτικά.

1.2. Ενίσχυση της ελευθερίας

1.2.1. Ιθαγένεια της Ένωσης

15. Υλοποιήθηκαν οι περισσότερες από τις ενέργειες σε αυτόν τον τομέα με υψηλή σημασία σε πρακτικό επίπεδο για τους πολίτες της ΕΕ.

16. Στις 5 Απριλίου 2006, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση για την εφαρμογή των οδηγιών 90/364/EΟΚ, 90/365/EΟΚ και 93/96/EΟΚ για την ελεύθερη κυκλοφορία και τη διαμονή, και την κατάσταση των υπηκόων των νέων κρατών μελών. Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τη μεταφορά των οδηγιών στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών, και όπου αυτό είναι αναγκαίο κινεί τη διαδικασία επί παραβάσει κατά των κρατών μελών που δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις μεταφοράς (βλ. μέρος 2.2.).

17. Στις 12 Δεκεμβρίου 2006, η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση για τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2004, η οποία συνίστατο από έκθεση για τη συμμετοχή των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο κράτος μέλος διαμονής, από τις εκλογικές ρυθμίσεις και από πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 93/109/EΚ της 6ης Δεκεμβρίου 1993 – μια ενέργεια που είχε προγραμματιστεί αρχικά για το 2005.

18. Στις 28 Νοεμβρίου 2006, η Επιτροπή εξέδωσε πράσινη βίβλο για τη διπλωματική και προξενική προστασία. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως προπαρασκευαστική ενέργεια για τη θέσπιση στρατηγικής πρωτοβουλίας που έχει προγραμματιστεί για το τελευταίο τρίμηνο του 2007, η οποία θα περιλαμβάνει ενημερωτικές εκστρατείες και άλλα συγκεκριμένα μέτρα ώστε να συνειδητοποιήσουν πλήρως οι πολίτες της ΕΕ τα δικαιώματα που έχουν σε προξενική και διπλωματική προστασία.

1.2.2. Πολιτική στον τομέα του ασύλου, της μετανάστευσης και των συνόρων – Κοινή ανάλυση όλων των πτυχών του μεταναστευτικού φαινομένου

19. Η πρόοδος στον τομέα αυτό ήταν συνεχής .

20. Ο κανονισμός-πλαίσιο της ΕΕ για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων για τη μετανάστευση και το άσυλο (που είχε προγραμματιστεί αρχικά για το 2005) εκδόθηκε τον Ιούνιο 2007 μετά από πολιτικό συμβιβασμό τον Δεκέμβριο 2006 μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί προτάσεως της Επιτροπής.

21. Στις 28 Νοεμβρίου 2005, η Επιτροπή ενέκρινε Πράσινο Βιβλίο για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης, το οποίο θα συνοδευτεί από νομοθετική πρόταση για τη σύσταση του δικτύου τον Μάιο 2007.

1.2.3. Κοινό ευρωπαϊκό καθεστώς ασύλου

22. Στον τομέα αυτό τα αποτελέσματα είναι ανάμικτα.

23. Η πρόταση σχετικά με το καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, που είχε προγραμματιστεί αρχικά για το 2005, αναβλήθηκε για το 2007. Η έκδοσή της έγινε τελικά στις 6 Ιουνίου 2006[8]. Μέχρι το τέλος του 2007 θα διεξαχθούν μελέτες για την επίπτωση, την καταλληλότητα και τη σκοπιμότητα της κοινής διεκπεραίωσης των αιτήσεων για τη χορήγηση ασύλου.

24. Στις 24 Μαΐου 2006, η Επιτροπή ενέκρινε τροποποιημένη πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων για την περίοδο 2008-2013 ως μέρος του γενικού προγράμματος αλληλεγγύης και διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών. Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία επί της πρότασης τον Δεκέμβριο 2006.

25. Δύο ενέργειες σχετικές με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων, οι οποίες είχαν μεταφερθεί από το 2005 υλοποιήθηκαν το 2006. Κατ’αρχάς εγκρίθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2006 η τελική έκθεση για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων. Κατά δεύτερο λόγο, τον Δεκέμβριο 2006 συμφωνήθηκε σε πρώτη ανάγνωση η πρόταση τροποποίησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων έτσι ώστε να καταστεί δυνατό για τα κράτη μέλη να δέχονται ορισμένες κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών.

1.2.4. Νόμιμη μετανάστευση

26. Τον Δεκέμβριο 2006, η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση για την παγκόσμια προσέγγιση της μετανάστευσης [9]. Αυτή δεν συμπεριλαμβανόταν στο σχέδιο δράσης της Χάγης αλλά αποτέλεσε τη βάση για τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 14 και 15 Δεκεμβρίου 2006. Στα συμπεράσματα αυτά ζητήθηκαν μεταναστευτικές πολιτικές με καλή διαχείριση, που θα σέβονται πλήρως τις εθνικές αρμοδιότητες, ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν τις σημερινές και τις μελλοντικές ανάγκες, συμβάλλοντας παράλληλα στην αειφόρο ανάπτυξη όλων των χωρών.

27. Η μόνη ενέργεια για τη νόμιμη μετανάστευση που περιλαμβανόταν στο σχέδιο δράσης για το 2006 ήταν η αξιολόγηση και η παρακολούθηση της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και της εκτέλεσης των οδηγιών της πρώτης φάσης για τη νόμιμη μετανάστευση. Η Επιτροπή χρηματοδότησε μελέτη που καλύπτει επίσης και μέσα για το άσυλο, η οποία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2007.

1.2.5. Ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών

28. Οι προβλεπόμενες για το 2006 ενέργειες στον τομέα αυτό υλοποιήθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους.

29. Κύριος στόχος ήταν η ανταλλαγή πληροφοριών και πείρας σχετικά με την ένταξη. Η εφαρμογή των επιλεγμένων σχεδίων ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών βάσει προτάσεων του 2005 ευρίσκεται στο στάδιο της εκτέλεσης. Η επιλογή των σχεδίων του 2006 έχει ήδη γίνει και ευρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής τους τα επιλεγμένα σχέδια.

30. Στις 30 Ιουνίου 2006, η Επιτροπή υπέβαλε τη δεύτερη ετήσια έκθεση για την μετανάστευση και την ένταξη[10], στην οποία εκτίθενται συνοπτικά οι μεταναστευτικές τάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναλύονται οι αλλαγές και περιγράφονται ενέργειες που έγιναν σχετικά με την εισδοχή και την ένταξη μεταναστών σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους 2004.

31. Η Επιτροπή συνέταξε επίσης το 2006 την πρώτη έκδοση του " Εγχειριδίου για την ένταξη " (η δεύτερη έκδοση κυκλοφόρησε τον Μάιο 2007) και επί του παρόντος εκπονεί τον ιστότοπο για την ένταξη.

1.2.6. Καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης

32. Στον τομέα αυτό σημειώθηκαν το 2006 μερικά σημαντικά επιτεύγματα.

33. Η δεύτερη ετήσια έκθεση για την κοινή πολιτική σχετικά με την παράνομη μετανάστευση υποβλήθηκε στις 19 Ιουλίου 2006 και συμπεριλήφθηκε ως παράρτημα στην ανακοίνωση της Επιτροπής για τις προτεραιότητες πολιτικής για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης των υπηκόων τρίτων χωρών.

34. Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2006, στηρίχθηκαν σε αυτή την ανακοίνωση και κάλεσαν την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση οδηγίας για την επιβολή κυρώσεων στους εργοδότες που απασχολούν παράνομους μετανάστες. Η εν λόγω οδηγία εκδόθηκε στις 16 Μαΐου 2007.

35. Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε ως προς την πολιτική επανεισδοχής. Έχουν τεθεί σε ισχύ κοινοτικές συμφωνίες επανεισδοχής με το Χονγκ Κονγκ, το Μακάο, τη Σρι Λάνκα και την Αλβανία. Η κοινοτική συμφωνία επανεισδοχής με τη Ρωσία υπεγράφη στις 25 Μαΐου 2006, και μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων διαδικασιών ετέθη σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2007. Η συμφωνία με την Ουκρανία μονογραφήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2006 και τον Ιούνιο 2007 αναμένεται η επίσημη υπογραφή της. Την άνοιξη 2007 ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις των συμφωνιών επανεισδοχής με τη Σερβία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και τη Μολδαβία.

1.2.7. Εξωτερική διάσταση του ασύλου και της μετανάστευσης

36. Η Επιτροπή πρότεινε ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη περιφερειακών προγραμμάτων προστασίας της ΕΕ , το οποίο επικρότησαν τα κράτη μέλη. Στις αρχές του 2007 εγκαινιάστηκαν πιλοτικά έργα στην Τανζανία και τα Δυτικά Νέα Ανεξάρτητα Κράτη.

1.2.8. Διαχείριση των συνόρων, βιομετρία, συστήματα πληροφόρησης και πολιτική θεωρήσεων

37. Στον τομέα αυτό σημειώθηκαν ουσιαστικές εξελίξεις .

38. Στις 6 Νοεμβρίου 2006, η Επιτροπή έκανε δεκτή τη σύσταση να καθιερωθεί ένας πρακτικός οδηγός για τους συνοριοφύλακες – σημαντικό στοιχείο για την καθιέρωση ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων.

39. Στις 20 Δεκεμβρίου 2006, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν τον κανονισμό αριθ. 1987/2006 σχετικά με τη δημιουργία, τη λειτουργία και τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν δεύτερης γενιάς (SIS II)[11] και τον κανονισμό αριθ. 1986/2006 σχετικά με την πρόσβαση στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν δεύτερης γενιάς (SIS II) των υπηρεσιών των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για την έκδοση αδειών κυκλοφορίας οχημάτων[12]. Η απόφαση του τρίτου πυλώνα[13] που αποτελεί τμήμα της νομοθετικής δέσμης αναμένεται να εκδοθεί κατά τη διάρκεια του 2007 λόγω επιφυλάξεων που διατύπωσαν τα κοινοβούλια μερικών κρατών μελών.

40. Στις 10 Μαρτίου 2006, η Επιτροπή υπέβαλε τροποποιημένη πρόταση για κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με τη χρήση βιομετρικών στοιχείων στις άδειες διαμονής . Στις 28 Ιουνίου 2006, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση για τη θέσπιση των τεχνικών προδιαγραφών σχετικά με την καθιέρωση προτύπων για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και τη χρήση βιομετρικών στοιχείων στα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα των κρατών μελών.

41. Στις 24 Νοεμβρίου 2005, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαλειτουργικότητας και των συνεργιών μεταξύ των ευρωπαϊκών βάσεων δεδομένων στον τομέα της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων. Επρόκειτο για ενέργεια σχετική με την εντολή στην Επιτροπή, στο πλαίσιο του Προγράμματος της Χάγης, να εκδώσει ανακοίνωση για τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των βάσεων SIS II, VIS, και EURODAC.

1.2.9. Πολιτική θεωρήσεων, συμπεριλαμβανομένης και της εκπόνησης του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS)

42. Και στον τομέα αυτό παρατηρήθηκε σημαντική πρόοδος. Ορισμένες ενέργειες που είχαν προβλεφθεί αρχικά για το 2005 υλοποιήθηκαν κατά το 2006.

43. Στις ενέργειες αυτές περιλαμβάνονται προτάσεις για τις τροποποιήσεις που είναι αναγκαίες προκειμένου να ενισχυθεί η πολιτική για τις θεωρήσεις και να συσταθούν κοινά κέντρα υποβολής αιτήσεων για τη χορήγηση θεωρήσεων, για την τροποποίηση της κοινής προξενικής εγκυκλίου σχετικά με τα τέλη των θεωρήσεων, και για την αναθεώρηση της κοινής προξενικής εγκυκλίου, όσον αφορά ειδικότερα την τοπική προξενική συνεργασία.

44. Στις 19 Δεκεμβρίου 2006, το Συμβούλιο ενέκρινε την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Συμβουλίου περί τροποποίησης του κανονισμού αριθ. 539/2001 σχετικά με την τακτική αναθεώρηση του καταλόγου θεωρήσεων.

45. Η έκθεση για την εφαρμογή του συστήματος διέλευσης του Καλίνινγκραντ υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις 22 Δεκεμβρίου 2006.

46. Δεν μπορεί ακόμα να επιβεβαιωθεί η ημερομηνία πλήρους εφαρμογής του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS), κυρίως διότι για την νομική βάση του συστήματος, τον κανονισμό VIS, επετεύχθη πολιτική συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο 2007. Οριστικοποιημένο χρονοδιάγραμμα θα συμφωνηθεί μόλις εκδοθεί η νομική βάση (βλ. επίσης παράγραφο 49 σχετικά με την απόφαση VIS για την πρόσβαση των αστυνομικών αρχών στο VIS).

47. Με τη Ρωσία και την Ουκρανία υπογράφτηκαν συμφωνίες για την απλούστευση των διατυπώσεων χορήγησης θεωρήσεων. Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών σχετικά με την απλούστευση των διατυπώσεων χορήγησης θεωρήσεων με την Αλβανία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία, και τη Μολδαβία ολοκληρώθηκαν την άνοιξη 2007. Οι εν λόγω συμφωνίες αναμένεται ότι θα συναφθούν πριν από το τέλος του 2007.

1.3. Ενίσχυση της ασφάλειας

1.3.1. Ανταλλαγή πληροφοριών των διωκτικών και των δικαστικών αρχών αναζητώντας την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας

48. Στον τομέα αυτό τα αποτελέσματα είναι ανάμικτα.

49. Η πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με "την πρόσβαση στο σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS) των αρχών των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για την εσωτερική ασφάλεια καθώς και της Ευρωπόλ, προς αναζήτηση δεδομένων για τους σκοπούς της πρόληψης, εξακρίβωσης και διερεύνησης τρομοκρατικών πράξεων και άλλων σοβαρών αξιόποινων πράξεων" υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις 24 Νοεμβρίου 2005. Η έκδοσή της συνδέεται με την έκδοση του κανονισμού VIS. Τον Ιούνιο 2007 επετεύχθη πολιτική συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου.

50. Η απόφαση-πλαίσιο σχετικά με την απλούστευση της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπιστευτικών πληροφοριών εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 18 Δεκεμβρίου 2006 (2006/9060/ΔΕΥ). Η γερμανική πρωτοβουλία για μια απόφαση για τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους του τρίτου πυλώνα της συνθήκης του Prüm που δεν έχει σχέση με το Σένγκεν στον θεσμικό μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των δακτυλικών αποτυπωμάτων, του προφίλ DNA, και δεδομένων ταξινόμησης οχημάτων, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μερική εφαρμογή της αρχής της διαθεσιμότητας . Επίσης, η πρόσβαση των αστυνομικών αρχών στο VIS θα αποτελούσε ένα βήμα προς την εφαρμογή της αρχής της διαθεσιμότητας.

51. Προχωρά η πρόταση για μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των δεδομένων των επιβατών για λόγους ασφάλειας των συνόρων και των πτήσεων και για άλλους λόγους επιβολής του νόμου. Εξελίσσονται διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών μελών και εθνικών και διεθνών ενώσεων.

1.3.2. Τρομοκρατία

52. Η πρόοδος στον τομέα αυτό ήταν σταθερή.

53. Τα κράτη μέλη πρέπει να εργαστούν από κοινού. Το Πρόγραμμα της Χάγης υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική πρόληψη και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε συνδυασμό με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων απαιτεί από τα κράτη μέλη να στρέφουν την προσοχή τους όχι μόνο στη δική τους ασφάλεια αλλά και στην ασφάλεια της Ένωσης στο σύνολό της.

54. Στις 29 Νοεμβρίου 2005, νωρίτερα απ’ ότι είχε προγραμματιστεί, η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας με την ενίσχυση του συντονισμού σε εθνικό επίπεδο και με τη βελτίωση της διαφάνειας των οργανισμών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

55. Η γενικότερη πορεία προς τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου αρχών καταστολής (LEN) χρειάστηκε να διακοπεί λόγω έλλειψης στήριξης εκ μέρους των κρατών μελών.

56. Ανεστάλη η συζήτηση για τη νομοθετική πρωτοβουλία της Αυστρίας για απόφαση του Συμβουλίου σχετική με τη συνεργασία ATLAS (δίκτυο αντιτρομοκρατικής συνεργασίας), επειδή το Συμβούλιο θεωρεί ότι μερικά στοιχεία υπάρχουν ήδη στην πρωτοβουλία για τη μεταφορά των στοιχείων του τρίτου πυλώνα της συνθήκης του Prüm που δεν έχουν σχέση με το Σένγκεν. Η Αυστρία προβαίνει αυτόν τον καιρό στην αναθεώρηση της πρωτοβουλίας.

57. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα της Χάγης, η Επιτροπή επενδύει σε μέτρα δημιουργίας θεσμικών προϋποθέσεων/υποδομής σε τρίτες χώρες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η Επιτροπή επιδιώκει την ενσωμάτωση αντιτρομοκρατικών ενεργειών σε όλες τις εξωτερικές της δράσεις. Στις υπό διαπραγμάτευση ή υπό σύναψη συμφωνίες περιλαμβάνεται συστηματικά μια αντιτρομοκρατική ρήτρα, και η ίδια ρήτρα αποτελεί μέρος των σχεδίων δράσης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας. Η Επιτροπή υποστηρίζει μέτρα δημιουργίας θεσμικών προϋποθέσεων/υποδομής σε τρίτες χώρες στους τομείς της δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας, τα οποία παράλληλα συμβάλλουν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας (π.χ. δικαιοσύνη, αστυνομία, νομιμοποίηση προσόδων από παράνομες δραστηριότητες, κλπ.).

58. Μετά από πρόσκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Επιτροπή ανέλαβε την υποχρέωση να συμπεριλάβει την ένταξη ή την καθιέρωση αντιτρομοκρατικών στόχων σε εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας στρατηγικά σχέδια και σχέδια δράσης, στο βαθμό που επιτρέπεται από τα υφιστάμενα μέσα εξωτερικής ενίσχυσης.

59. Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου συνέταξε έκθεση βάσει των απαντήσεων που έδωσαν τα κράτη μέλη στις συστάσεις των ομάδων αξιολόγησης στο πλαίσιο του πρώτου κύκλου αξιολόγησης από ομοτίμους των ρυθμίσεων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η έκθεση, που εγκρίθηκε από την ομάδα εργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας τον Μάρτιο 2007, συνίσταται από δύο μέρη: μια γενική αξιολόγηση της εφαρμογής των συστάσεων, και μια συνοπτική παρουσίαση της κατάστασης που επικρατεί σε κάθε κράτος μέλος.

60. Λόγω των ασυμφωνιών μεταξύ των κρατών μελών, η πρόταση για τη σύναψη και την υπογραφή της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της νομιμοποίησης των προσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας δεν προχωρεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου.

61. Στις 13 Δεκεμβρίου 2006, η Επιτροπή εξέδωσε σχέδιο απόφασης για τη χρηματοδότηση δέσμης ενεργειών με σκοπό την ενίσχυση της υποδομής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να συμβάλλει στη διαχείριση των κρίσεων από την ΕΕ, μεταξύ άλλων και εκείνων που έχουν σχέση με επιθέσεις, εκστρατείες ή απειλές τρομοκρατικών ενεργειών.[14] Αυτό προϋποθέτει τη σύσταση υποδομής για τη διαχείριση των κρίσεων, παράλληλα με την ανάπτυξη γενικών μέσων για τη διαχείριση των κρίσεων στην ΕΕ.

62. Η ανακοίνωση σχετικά με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας[15] εκδόθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2006. Ο γενικός στόχος του προγράμματος αυτού είναι να βελτιωθεί η προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας στην ΕΕ με τη δημιουργία ενός κοινοτικού πλαισίου σχετικού με τις υποδομές ζωτικής σημασίας.

63. Χρειάστηκε να αναβληθεί μέχρι το 2008 η αρχικά προγραμματισμένη για το 2006 νομοθετική πρόταση σχετικά με τη δημιουργία ενός δικτύου προειδοποίησης σχετικά με τις υποδομές ζωτικής σημασίας (CIWIN), λαμβάνοντας υπόψη τις αντιδράσεις στην πράσινη βίβλο για την προστασία των υποδομών.

64. Στο τέλος του 2006 επετεύχθη πολιτική συμφωνία ως προς το χρηματοδοτικό μέσο πολιτικής προστασίας, γεγονός που οδήγησε στην τυπική έκδοση απόφασης του Συμβουλίου[16] στις 5 Μαρτίου 2007.

1.3.3. Πρόληψη του οργανωμένου εγκλήματος και καταπολέμηση του φαινομένου αυτού

65. Το ποσοστό υλοποίησης στον τομέα αυτό κατά το 2006 ήταν μικρότερο από το αντίστοιχο του προηγούμενου έτους.

66. Στις 2 Μαΐου 2006, η Επιτροπή ενέκρινε την έκθεση εφαρμογής της απόφασης-πλαίσιο του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων . Προσεχώς αναμένεται απόφαση της Επιτροπής για τη σύσταση ομάδας εμπειρογνωμόνων για την εμπορία ανθρώπων.

67. Στις 7 Αυγούστου 2006 εγκρίθηκε η ανακοίνωση με τίτλο "Ολοκληρωμένη και συνεκτική στρατηγική της ΕΕ για την κατάρτιση στατιστικών σχετικά με την εγκληματικότητα και την ποινική δικαιοσύνη: σχέδιο δράσης της ΕΕ 2006 – 2010", που είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2005 και σήμερα ευρίσκεται στο στάδιο της εφαρμογής. Το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής σχετικά με την καταστολή που βασίζεται στη συγκέντρωση πληροφοριών για την εγκληματικότητα, που είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2005, καθυστέρησε και άλλο.

68. Η Ευρωπόλ δημοσίευσε την πρώτη αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το οργανωμένο έγκλημα το 2006, και τον Ιούνιο 2006 το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα στα οποία χαράσσονται οι στρατηγικές προτεραιότητες.

69. Η έλλειψη συναίνεσης είχε ως αποτέλεσμα οι περισσότερες ενέργειες που προτάθηκαν από την Επιτροπή σχετικά με την πρόληψη του οργανωμένου εγκλήματος, την ενίσχυση των μέσων αντιμετώπισης των πτυχών της χρηματοδότησης του οργανωμένου εγκλήματος, και τη βελτίωση της νομοθεσίας και αναθεώρηση των υφιστάμενων νομικών μέσων να μην υλοποιηθούν εντός του 2006 και να σημειωθεί καθυστέρηση. Παραμένει μία κοινοβουλευτική επιφύλαξη για την έκδοση απόφασης-πλαίσιο σχετικά με τη συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.

70. Στις 22 Μαΐου 2007 εκδόθηκε η ανακοίνωση της Επιτροπής που είχε προγραμματιστεί για το 2006 σχετικά με την ανάπτυξη γενικής πολιτικής για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο . Η πρόταση για τη σύναψη εκ μέρους της ΕΕ της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την πάταξη της δωροδοκίας εκδόθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2006.

1.3.4. Αστυνομική και τελωνειακή συνεργασία

71. Στον τομέα αυτό η πρόοδος ήταν μικρή.

72. Τον Δεκέμβριο 2006 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση που αποβλέπει στην ίδρυση της Ευρωπόλ βάσει απόφασης του Συμβουλίου, περιλαμβανομένων όλων των τροποποιήσεων που έχουν ήδη ενσωματωθεί στα τρία πρωτόκολλα, αλλά και πρόσθετων βελτιώσεων με σκοπό την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπόλ, και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας ως προς τη στήριξη των αρμόδιων αρχών επιβολής του νόμου στα κράτη μέλη.

73. Ιδιαίτερα αργού ρυθμού ήταν η εκτέλεση των μέτρων που αφορούν τη βελτίωση της συνεργασίας για την επιβολή του νόμου και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν ως προς την επιχειρησιακή διασυνοριακή επιβολή του νόμου. Παρόμοια είναι η κατάσταση ως προς τα μέτρα που συνδέονται με τα συστηματικά προγράμματα ανταλλαγών μεταξύ αστυνομικών αρχών.

74. Σημειώθηκε πρόοδος ως προς την επιχειρησιακή συνεργασία. Τον Μάιο 2006 εκδόθηκε σειρά συστάσεων σχετικά με το σύστημα τελωνειακής πληροφορικής , και συνεχίζονται οι εργασίες για την ενίσχυση της συνεργασίας στην επιβολή του νόμου στα Δυτικά Βαλκάνια, με σημαντικό εργαλείο την πρωτοβουλία SECI (Πρωτοβουλία Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης). Το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα για την περαιτέρω ανάπτυξη του SECI στις 4-5 Δεκεμβρίου 2006. Συνεχίζεται η προσπάθεια να παρασχεθούν στην Ευρωπόλ τα μέσα ώστε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.

75. Ο καθορισμός του ρόλου της επιτροπής ασφάλειας (COSI) συνδέεται με την έναρξη ισχύος της Συνταγματικής Συνθήκης.

1.3.5. Διαχείριση των καταστάσεων κρίσης στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης

76. Παραπομπή στα σημεία 61-63.

1.3.6. Πρόληψη του εγκλήματος γενικά

77. Κατά τη διάρκεια του 2006, η Επιτροπή έστρεψε τις εργασίες της προς την ενίσχυση και επαγγελματικοποίηση της πρόληψης του εγκλήματος, και την ενδυνάμωση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Δικτύου πρόληψης του εγκλήματος . Με την απόφαση της 7ης Αυγούστου 2006 συστάθηκε ομάδα εμπειρογνωμόνων επιφορτισμένη με τη μελέτη των πολιτικών αναγκών για δεδομένα σχετικά με την εγκληματικότητα και την ποινική δικαιοσύνη.

1.3.7. Εγκαθίδρυση κλίματος εμπιστοσύνης και αύξηση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης

78. Όπως προβλέπεται στο πρόγραμμα δράσης της Χάγης, η Επιτροπή εξέδωσε, στις 29 Ιουνίου 2006, ανακοίνωση για την κατάρτιση των δικαστικών. Εξάλλου, στις 11 Ιουλίου 2006, εξεδόθη απόφαση της Επιτροπής για τις προπαρασκευαστικές ενέργειες προς υλοποίηση του προγράμματος ανταλλαγών για δικαστές. Οι ανταλλαγές θα αρχίσουν τον Μάιο 2007 και σε αυτές θα συμμετάσχουν 400 δικαστές και εισαγγελείς. Η αξιολόγηση του πιλοτικού σχεδίου έχει προγραμματιστεί για το 2007.

1.3.8. Δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις

79. Γενικά, η πρόοδος στον τομέα αυτό ήταν μικρή και σημειώθηκε καθυστέρηση σε αρκετές ενέργειες.

80. Ο κύριος στόχος στον τομέα αυτό κατά το 2006 ήταν η συνέχιση της εφαρμογής της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης. Στις 4 Ιουλίου 2006, η Επιτροπή εξέδωσε έγγραφο εργασίας σχετικά με τη σκοπιμότητα ενός ευρετηρίου υπηκόων τρίτων χωρών που έχουν αποτελέσει το αντικείμενο καταδικαστικών αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εξάλλου, στις 29 Αυγούστου 2006, η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση για την αμοιβαία αναγνώριση μη στερητικών της ελευθερίας προδικαστικών μέτρων ελέγχου.

81. Η δεύτερη έκθεση για την εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών αναμένεται κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2007. Ομοίως, η έκθεση για την εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο της 22ας Ιουλίου 2003 σχετικά με τη δέσμευση των περιουσιακών ή των αποδεικτικών στοιχείων και η πρόταση περί εκπτώσεως από το δικαίωμα οδήγησης χρειάστηκε να αναβληθούν έως το 2008. Η πρωτοβουλία για την ευκολότερη δίωξη των τροχαίων αδικημάτων προβλέπεται να υλοποιηθεί κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2007.

82. Η Πράσινη Βίβλος για τις ερήμην (in absentia) εκδιδόμενες αποφάσεις καθυστέρησε. Ομοίως καθυστέρησε η σύσταση για θέσπιση στοιχειωδών κανόνων για τη συγκέντρωση και ανταλλαγή ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων και η περαιτέρω ανάπτυξη του ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου που ισχύει στον τομέα των ποινικών υποθέσεων.

83. Όσον αφορά την εναρμόνιση, στις 26 Απριλίου 2006 η Επιτροπή εξέδωσε την Πράσινη Βίβλο για το τεκμήριο αθωότητας που είχε προγραμματιστεί για το 2005. Εντούτοις, αναβλήθηκε και πάλι έως το 2008 η δεύτερη έκθεση για την εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο για το καθεστώς των θυμάτων στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, η οποία είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2005 και διότι τα κράτη μέλη δεν διαβίβασαν επαρκείς πληροφορίες.

1.3.9. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις

84. Η υλοποίηση στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις κατά το 2006 ήσαν εντυπωσιακή.

85. Το πρόγραμμα της Χάγης αποδίδει μεγάλη σημασία στη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις και την πλήρη ολοκλήρωση του προγράμματος αμοιβαίας αναγνώρισης που θεσπίστηκε το 2000.

86. Υποβλήθηκαν δύο πράσινες βίβλοι: μία για τη ρύθμιση της σύγκρουσης νόμων όσον αφορά τις περιουσιακές σχέσεις μεταξύ συζύγων, καθώς και το ζήτημα της δικαιοδοσίας και της αμοιβαίας αναγνώρισης (στις 17 Ιουλίου 2006), και μία για την αποτελεσματική εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων (στις 24 Οκτωβρίου 2006).

87. Ο κανονισμός για τη θέσπιση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής εκδόθηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 12 Δεκεμβρίου 2006. Εντούτοις, η θέσπιση οδηγίας για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις καθυστέρησε λόγω των συνεχιζόμενων συζητήσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

88. Όσον αφορά την ενίσχυση της συνεργασίας, εγκρίθηκε, στις 16 Μαΐου 2006, η έκθεση για το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο (ΕΔΔ) σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (2005). Επί πλέον, βάσει αυτής της έκθεσης, προγραμματίζεται για το τέταρτο τρίμηνο του 2007 τροποποιημένη πρόταση. Πρόοδος σημειώθηκε επίσης στις εργασίες του ΕΔΔ σε αστικές υποθέσεις και τις βάσεις δεδομένων για την νομολογία που αφορά ευρωπαϊκές πράξεις.

89. Όσον αφορά τη διεθνή έννομη τάξη, το πρόγραμμα της Χάγης ζητά τη συνεκτικότητα μεταξύ της ενωσιακής και της διεθνούς έννομης τάξης και τη συνέχιση της σύναψης στενότερων σχέσεων και συνεργασίας με διεθνείς οργανισμούς.

90. Το Συμβούλιο εξέδωσε, στις 5 Οκτωβρίου 2006, απόφαση για την προσχώρηση της Κοινότητας στη Συνδιάσκεψη της Χάγης για το ιδιωτικό δίκαιο. Η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2007.

91. Έχει σημειωθεί εμπλοκή ως προς την κύρωση της Σύμβασης της Χάγης του 1996, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία όσον αφορά την ευθύνη των γονέων και τα μέτρα προστασίας των τέκνων, λόγω του ζητήματος του Γιβραλτάρ που έχει ανακύψει μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου κα Ισπανίας. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.

2. Παρακολουθηση της μεταφορασ στα εθνικα δικαια

2.1. Στοιχεία μεθόδου

92. Το εγχείρημα αυτό αφορά κατ’αρχάς όλες τις νομοθετικές πράξεις που απαιτούν μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών – οδηγίες και αποφάσεις-πλαίσιο . Για τις ανάγκες της παρούσας έκθεσης, ως οριακή ημερομηνία έχει τεθεί η 31 η Μαρτίου 2007 .

93. Ο πίνακας του παραρτήματος 2 καλύπτει όλες τις πράξεις με προθεσμία μεταφοράς πριν από την οριακή ημερομηνία.

94. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης είναι η ίδια που εξετέθη στην έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης για το 2005[17].

2.2. Παρακολούθηση ανά πολιτική

2.2.1. Γενικές κατευθύνσεις

95. Όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, μόνο η εφαρμογή της οδηγίας 95/46/ΕΚ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων συνδέεται με το σημερινό νομικό πλαίσιο. Η οδηγία έχει επιτύχει τον στόχο της να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας του δικαιώματος των πολιτών στην ιδιωτικότητα και να άρει τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσωπικών δεδομένων στην Ένωση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση για την παρακολούθηση του προγράμματος εργασιών για καλύτερη εφαρμογή της οδηγίας για την προστασία δεδομένων, που εκδόθηκε στις 7 Μαρτίου 2007[18], όλα τα κράτη μέλη κοινοποίησαν εθνικά μέτρα μεταφοράς. Εντούτοις, σε μερικά κράτη μέλη η εφαρμογή είναι ανεπαρκής. Ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν ενσωματώσει ορισμένες σημαντικές διατάξεις της οδηγίας. Σε άλλες περιπτώσεις η μεταφορά ή η πρακτική εφαρμογή δεν έχει γίνει σύμφωνα με την οδηγία ή ευρίσκεται εκτός του περιθωρίου ελιγμών που διαθέτουν τα κράτη μέλη. Έχουν κινηθεί ορισμένες διαδικασίες επί παραβάσει για μη συμμόρφωση ή τη μη ορθή εφαρμογή της οδηγίας, και για ένα κράτος μέλος η διαδικασία έχει φτάσει στο στάδιο της αιτιολογημένης γνώμης.

96. Δέκα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα εκπληρώσει την υποχρέωσή τους ως προς την κοινοποίηση σχετικά με την απόφαση-πλαίσιο που αφορά τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης των ποινικών αδικημάτων και τις ποινικές κυρώσεις στον τομέα του λαθρεμπορίου ναρκωτικών .

2.2.2. Ιθαγένεια της Ένωσης

97. Από τις 30 Απριλίου 2006, η βασική οδηγία 2004/38/ΕΚ, που ενοποιεί και επικαιροποιεί τα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της Ένωσης και των μελών της οικογένειάς τους, έχει καταργήσει και αντικαταστήσει ορισμένες νομικές πράξεις σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία πολιτών της ΕΕ και υπηκόων τρίτων χωρών. Αυτή η νομική πράξη αποτελεί σημαντικό βήμα για την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ και των μελών της οικογενείας τους. Μετά από μια αρχική καθυστέρηση στη μεταφορά (τουλάχιστον 13 κράτη μέλη έλαβαν αιτιολογημένη γνώμη επειδή δεν είχαν προβεί σε σχετική κοινοποίηση έως τις 15 Δεκεμβρίου 2006), οι προσπάθειες μεταφοράς ενισχύθηκαν, και σήμερα 4 κράτη μέλη δεν έχουν εκπληρώσει ακόμα την υποχρέωσή τους για κοινοποίηση ενώ ορισμένα κράτη μέλη έχουν αποστείλει κοινοποίηση την οποία εξετάζει η Επιτροπή.

98. Όσον αφορά παλαιότερη κοινοτική νομοθεσία για τα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, η οποία σήμερα έχει λήξει, εκκρεμούν ακόμα διαδικασίες επί παραβάσει για μη συμμόρφωση ή τη μη ορθή εφαρμογή κατά πέντε κρατών μελών σε διάφορα στάδια της διαδικασίας μέχρι και το προχωρημένο στάδιο της προειδοποιητικής επιστολής σύμφωνα με το άρθρο 228 της συνθήκης ΕΚ.

2.2.3. Άσυλο, μετανάστευση, σύνορα

99. Στον τομέα του ασύλου, η έκθεση του 2006 εμφανίζει πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα ως προς τις δραστηριότητες της EURODAC. Εντούτοις, η κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς πράξεων όπως η οδηγία σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των προσώπων που ζητούν άσυλο είναι απογοητευτική. Εξακολουθούν να σημειώνονται ελλείψεις στην περίπτωση πέντε κρατών μελών, και η πρόοδος που σημειώθηκε κατά το προηγούμενο έτος είναι μάλλον περιορισμένη. Ορισμένες από τις διαδικασίες επί παραβάσει για μη κοινοποίηση εκκρεμούν ενώπιον του Δικαστηρίου. Όσον αφορά την πλέον πρόσφατη οδηγία για τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των προσφύγων ή των προσώπων που χρειάζονται διεθνή προστασία, 16 κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα εκπληρώσει την υποχρέωση κοινοποίησης, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει.

100. Όσον αφορά τη νόμιμη μετανάστευση, 8 και 11 κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει αντίστοιχα την κοινοποίηση των μέτρων για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των οδηγιών περί επανένωσης οικογενειών και περί του καθεστώτος των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες, αν και έχει παρέλθει διάστημα μεγαλύτερο του έτους από τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς. Σχετικά με πρόσφατες οδηγίες για τις προϋποθέσεις εισόδου και παραμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές και συναφείς δραστηριότητες, καθώς και για τους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, η εφαρμογή τους αναμενόταν κατά τη διάρκεια της περιόδου που εξετάζεται στο παρόν εγχείρημα. Εντούτοις, αντίστοιχα 17 και 11 κράτη μέλη υστερούν ως προς την προθεσμία μεταφοράς.

101. Σχετικά με την παράνομη μετανάστευση, έχει σημειωθεί πρόοδος στη μεταφορά των τριών παλαιότερων πράξεων, αλλά ένα κράτος μέλος εμφανίζεται εντούτοις να αντιμετωπίζει δυσχέρειες. Όσον αφορά πλέον πρόσφατες πράξεις, η πρόοδος ως προς τη μεταφορά τους είναι απογοητευτική: 7 κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα εκπληρώσει την υποχρέωση μεταφοράς της οδηγίας για τη συνδρομή κατά τη διέλευση σε περίπτωση απομάκρυνσης διά της αεροπορικής οδού, και για μερικά από αυτά έχει κινηθεί η σχετική προσφυγή στο Δικαστήριο. Όσον αφορά την οδηγία για την υποχρέωση των μεταφορέων να κοινοποιούν τα στοιχεία των επιβατών, 9 κράτη μέλη υστερούν ως προς την προθεσμία μεταφοράς.

2.2.4. Ασφάλεια

102. Η εφαρμογή των πράξεων για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και για την αστυνομική και τελωνειακή συνεργασία, και ιδιαίτερα των συμβάσεων και των πρωτοκόλλων που θεσπίστηκαν βάσει του τίτλου VI της συνθήκης ΕΕ, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί λόγω του χαρακτήρα των σχετικών πράξεων, οι οποίες δεν προβλέπουν ούτε την τυπική υποχρέωση των κρατών μελών προς κοινοποίηση ούτε εκθέσεις για την παρακολούθηση της εθνικής εφαρμογής. Η ταχεία κύρωσή τους παραμένει πρώτη προτεραιότητα.

103. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ δύσκολο να αξιολογηθεί η συμμόρφωση ή/και η εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο των νομικών πράξεων που αφορούν την τρομοκρατία και την πρόληψη και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, δεδομένου ότι συχνά δεν υπάρχουν ούτε εκθέσεις προβλεπόμενες από αυτές τις πράξεις ούτε υποχρέωση εκ μέρους των κρατών μελών να κοινοποιούν τα ενδεδειγμένα εθνικά μέτρα. Όσον αφορά την απόφαση-πλαίσιο σχετικά με τους τρόπους συνεργασίας μεταξύ των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών, πέντε κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα κοινοποιήσει τα οικεία εθνικά μέτρα μεταφοράς, σχεδόν επτά έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς.

104. Σχετικά με την αστυνομική και τελωνειακή συνεργασία, έχει επιτευχθεί πρόοδος ως προς την κύρωση της σύμβασης της Νάπολης ΙΙ. Ορισμένα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες ως προς τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της κοινής θέσης για την ανταλλαγή δεδομένων με την Ιντερπόλ.

2.2.5. Δικαιοσύνη

2.2.5.1. Ποινική δικαιοσύνη

105. Στον τομέα της αμοιβαίας αναγνώρισης, όλα τα κράτη μέλη κοινοποίησαν τα εθνικά μέτρα μεταφοράς σχετικά με το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης. Εντούτοις, τουλάχιστον 4 κράτη μέλη έχουν κληθεί να καταβάλουν προσπάθειες ώστε να συμμορφωθούν πλήρως με αυτή την απόφαση-πλαίσιο. Στα μέσα του 2007 το Συμβούλιο πρόκειται να δημοσιεύσει έκθεση για την εφαρμογή της στην πράξη συνοψίζοντας τα κεντρικά πορίσματα από 10 περίπου κράτη μέλη που θα έχουν αξιολογηθεί μέχρι εκείνη την στιγμή.

106. Η εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο για την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης αποδεικτικών ή περιουσιακών στοιχείων είναι απογοητευτική. Άνω των 18 μηνών μετά από την παρέλευση της προθεσμίας εφαρμογής, 13 κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα εκπληρώσει, ή έχουν εκπληρώσει εν μέρει μόνο, την υποχρέωση κοινοποίησης.

107. Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής πληροφορίες σχετικά με την απόφαση-πλαίσιο για τις οικονομικές κυρώσεις.

108. Όσον αφορά τις πράξεις εναρμόνισης στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, κατά την υπό εξέταση σε αυτή την ανακοίνωση περίοδο δημοσιεύτηκε μικρός αριθμός εκθέσεων της Επιτροπής. Σε γενικές γραμμές, στις εν λόγω εκθέσεις που αφορούν πράξεις σχετικές με τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών, τη νομιμοποίηση προσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη δέσμευση των οργάνων ή προϊόντων του εγκλήματος, καθώς και εκείνες που αφορούν την εμπορία ανθρώπων, την παράνομη είσοδο, διέλευση και διαμονή, αναφέρεται μη ικανοποιητική κατάσταση μεταφοράς στα κράτη μέλη που αποτέλεσαν το αντικείμενο της αξιολόγησης. Επίσης, ο αριθμός των κρατών μελών που δεν έχουν ακόμα εκπληρώσει την υποχρέωση κοινοποίησης ποικίλλει αλλά παραμένει υψηλός.

109. Ως προς την απόφαση-πλαίσιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ-25 έχουν κοινοποιήσει τα οικεία μέτρα μεταφοράς της, αν και δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις πλήρης η μεταφορά. Περισσότερες πληροφορίες θα παρασχεθούν στη δεύτερη έκθεση που καλύπτει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και αναμένεται στα μέσα του 2007.

110. Πρόοδος σημειώθηκε από 4 κράτη μέλη της ΕΕ-10 ως προς την κύρωση της σύμβασης για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των πρωτοκόλλων της.

2.2.5.2. Αστική δικαιοσύνη

111. Η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο δύο οδηγιών σχετικά με την νομική συνδρομή και την αποζημίωση των θυμάτων εγκληματικών πράξεων θεωρείται ικανοποιητική αν και εξακολουθούν να παραμένουν ελλείψεις δεδομένου ότι ένα και 4 αντιστοίχως κράτη μέλη δεν έχουν πλήρως συμμορφωθεί με την υποχρέωση κοινοποίησης.

112. Η εφαρμογή δύο κανονισμών – ενός για τη συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις και ενός για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – θα αξιολογηθεί κατά τη διάρκεια του 2007. Για τον κανονισμό "Βρυξέλλες ΙΙ α)", σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γονικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, όλα τα κράτη μέλη έχουν κοινοποιήσει πληροφορίες σχετικές με τις δικαιοδοτικές αρχές και τα ένδικα μέσα.

2.3. Παρακολούθηση από το κράτος μέλος

113. Από τους δύο δείκτες που εμφαίνονται στον πίνακα του παραρτήματος 2 προκύπτουν τα ακόλουθα γενικά στοιχεία, για όλες τις πράξεις μαζί. Οι δύο πρώτοι πίνακες αντικατοπτρίζουν την αδυναμία των κρατών μελών να κοινοποιήσουν τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο καθώς και τις περιπτώσεις μη ορθής μεταφοράς ή εφαρμογής αντιστοίχως. Στον τρίτο πίνακα δίδονται ενοποιημένα στοιχεία για τις δύο κατηγορίες.

[pic][pic]

[pic]

3. Συμπερασματα

114. Αυτό το δεύτερο εγχείρημα παρακολούθησης του προγράμματος της Χάγης εμφανίζει την ευρεία διακύμανση ως προς την πρόοδο της θέσπισης σε κοινοτικό επίπεδο και της εφαρμογής σε εθνικό επίπεδο. Ενώ η θέσπιση από τα όργανα ήταν γενικά θετική ως προς θέματα που υπάγονται στον τίτλο IV της συνθήκης ΕΚ, η εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο έχει ακόμα μεγάλα περιθώρια βελτίωσης.

115. Αν και σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε επίπεδο ΕΕ, η γενική εφαρμογή του προγράμματος ήταν μικρότερη από την αντίστοιχη το 2005 . Αυτό οφείλεται κυρίως στην ανεπαρκή πρόοδο σε τομείς που συνδέονται κατά κύριο λόγο με τον τρίτο πυλώνα, όπως η πρόληψη και η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, η αστυνομική και τελωνειακή συνεργασία, η διαχείριση των κρίσεων στους κόλπους της ΕΕ, και η δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις.

116. Πάντως, η πρόοδος που σημειώθηκε ήταν σημαντική. Σε σύγκριση με το 2005, κατά το έτος 2006 το ποσοστό υλοποίησης ήταν υψηλότερο σε τομείς – κυρίως του πρώτου πυλώνα – που έχουν σχέση με τον σεβασμό και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, την πολιτική για τα ναρκωτικά, την μετανάστευση και το άσυλο, τις πολιτικές θεωρήσεων και συνόρων, τη δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις.

117. Όσον αφορά τις νομικές πράξεις του τίτλου IV της συνθήκης ΕΚ , και από άποψη κοινοποίησης των εθνικών μέτρων μεταφοράς, σχετική ήταν η πρόοδος που επετεύχθη από ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ-15 σε σύγκριση με την κατάσταση που είχε εξεταστεί στην περυσινή έκθεση. Γενικά τα κράτη μέλη της ΕΕ-10 σημείωσαν επίσης πρόοδο ως προς τη συμμόρφωσή τους προς την υποχρέωση κοινοποίησης. Αντίθετα, η κατάσταση παραμένει απογοητευτική ως προς τον αριθμό των κρατών μελών που δεν έχουν συμμορφωθεί με την προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο, καθώς και με τις σχετικές καθυστερήσεις, που συχνά υπερβαίνουν το ένα έτος ενώ μερικές φορές φθάνουν διάστημα μερικών ετών.

118. Όσον αφορά τις νομικές πράξεις του τίτλου VΙ της συνθήκης ΕΚ, θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες τόσο για την έγκαιρη όσο και για την πλήρη εφαρμογή τους. Αν και κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους επετεύχθη πρόοδος από τα κράτη μέλη για μερικές από τις νομικές πράξεις, σημειώθηκαν μακρές καθυστερήσεις ως προς την κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς των αποφάσεων-πλαίσιο. Αυτές οι καθυστερήσεις φθάνουν μερικές φορές σε διάστημα μερικών ετών. ears. Οι καθυστερημένες κοινοποιήσεις και η έλλειψη μεταφοράς των πράξεων σε εθνικό επίπεδο, οδηγούν σε "εικονικό" νομοθετικό πλαίσιο στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις. Εξάλλου, η μεταφορά από τα κράτη μέλη που εξετάστηκαν είναι συχνά ελλιπής ή μη ορθή.

119. Αν και υπάρχουν διάφοροι λόγοι για την επιβράδυνση του ρυθμού προόδου κατά το 2006, η βραδεία πρόοδος σε θέματα σχετικά με τον τίτλο VI της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει τις ανησυχίες που διατύπωσε η Επιτροπή στην ετήσια έκθεσή της για το 2005.

120. Αυτή η αρνητική τάση προσδίδει αξία στην αξιολόγηση που έγινε από την Επιτροπή στην ανακοίνωσή της 28ης Ιουνίου 2006 'Εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης : η μελλοντική πορεία”, όσον αφορά την ανάγκη βελτίωσης της λήψης αποφάσεων σε τομείς που καλύπτονται από τον τίτλο IV της συνθήκης ΕΕ.

121. Όπως υπογράμμισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο 2006, οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων στον χώρο της δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων δεν συντελούν πάντα σε αποδοτική και αποτελεσματική πρόοδο ως προς τη λήψη αποφάσεων. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει την αξιολόγηση στην οποία έχει προβεί, και συγκεκριμένα ότι, προκειμένου να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στη δημιουργία ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στους τομείς που καλύπτει ο τίτλος IV της συνθήκης ΕΕ, χρειάζονται ακόμα και άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που να χαρακτηρίζονται από αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και υπευθυνότητα.

[1] Το πρόγραμμα της Χάγης: ενίσχυση της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ C 53 της 3.3.2005, σ. 1) και Σχέδιο δράσης του Συμβουλίου και της Επιτροπής για την εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης για την ενίσχυση της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ C 198 της 12.8.2005, σ. 1).

[2] COM(2006)333 τελικό

[3] Η αξιολόγηση του επιπέδου υλοποίησης αφορά τόσο την υποβολή προτάσεων και πρωτοβουλιών από την Επιτροπή όσο και τη θέσπιση από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

[4] Βλ. συμπεράσματα του Συμβουλίου ΔΕΥ της 4ης Δεκεμβρίου 2006

[5] Κανονισμός EΚ (2007)168

[6] COM (2007) 87

[7] COM(2006)333 τελικό

[8] COM (2007)298

[9] COM(2006)735

[10] SEC(2006 892

[11] ΕΕ L381/4 της 28/12/2006

[12] ΕΕ L381/1 της 28/12/2006

[13] COM(2005)230 τελικό

[14] C(2006)6507

[15] COM(2006)786

[16] Απόφαση 2007/162/EΚ, Ευρατόμ

[17] COM (2006) 333 τελικό.

[18] COM(2007) 87 τελικό.