52006DC0013

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 23.1.2006

KOM(2006) 13 wersja ostateczna

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie Wspólnotowego planu działań dotyczącego ochrony i dobrostanu zwierząt na lata 2006-2010 {SEK(2006) 65}

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie Wspólnotowego planu działań dotyczącego ochrony i dobrostanu zwierząt na lata 2006-2010

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

Wstęp

Przedstawiany niniejszym Wspólnotowy plan działań na rzecz ochrony i dobrostanu zwierząt (zwany dalej „Planem działań na rzecz dobrostanu zwierząt”) wynika ze zobowiązań Komisji wobec obywateli UE, zainteresowanych stron, Parlamentu Europejskiego i Rady, które wymaga opracowania jasnej i kompleksowej mapy działań w zakresie dobrostanu zwierząt planowanych przez Komisję na najbliższe lata. Stanowi od także odpowiedź na zasady określone w Protokole w sprawie ochrony i dobrostanu zwierząt, który stał się załącznikiem do Traktatu ustanawiającego WE na mocy traktatu amsterdamskiego.

Niniejszy plan działań umożliwi właściwe uwzględnienie w ramach inicjatyw podejmowanych w dziedzinie dobrostanu zwierząt ich przekrojowego charakteru, ich wymiaru europejskiego i międzynarodowego, ich wartości w tych wymiarach, a także szeregu wzajemnie powiązanych ze sobą kompetencji w tej dziedzinie, obecnie podzielonych między różne dyrekcje generalne Komisji. Plan jest także wkładem w poprawę jakości regulacji prawnych, ponieważ pozwala na ujednolicenie aktów prawnych.

Plan działań na rzecz dobrostanu zwierząt był przedmiotem szerokich konsultacji społecznych zgodnie z przyjętymi przez Komisję zasadami interaktywnego kształtowania polityki. Towarzyszy mu ocena wpływu; ponadto plan ten uwzględnia możliwość opracowywania indywidualnych ocen wpływu przyszłych inicjatyw prawodawczych. Opracowano ponadto dokument roboczy Komisji, który ma stać się podstawą do działań podejmowanych w następstwie realizacji Planu działań. Dokument ten jest on pewnego czasu przedmiotem prac Grupy Sterującej złożonej z przedstawicieli dyrekcji generalnych odgrywających istotną role w dziedzinie dobrostanu zwierząt, zwłaszcza Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa, Wspólnego Centrum Badawczego, oraz DG ds. Środowiska, Przedsiębiorstw, Rybołówstwa, Badań Naukowych, Transportu i Energii oraz Handlu.

Cele

Podstawowe cele, które Komisja pragnie osiągnąć opracowując niniejszy plan działań, to:

jaśniejsze określenie kierunku polityki wspólnotowej w dziedzinie ochrony i dobrostanu zwierząt w najbliższych latach;

dalsze propagowanie wysokich standardów w zakresie dobrostanu zwierząt w UE i na arenie międzynarodowej;

zapewnienie lepszej koordynacji wykorzystania istniejących środków, przy jednoczesnym określaniu przyszłych potrzeb;

wsparcie dla przyszłych tendencji w badaniach naukowych w dziedzinie dobrostanu zwierząt oraz dalsze wsparcie dla stosowania zasady „3R” (ang. replacement – zastępowanie [badań na zwierzętach innymi metodami]; reduction – ograniczanie [skali badań na zwierzętach] i refinement – doskonalenie [metod badań];

spójniejsze i bardziej skoordynowane podejście do ochrony i dobrostanu zwierząt we wszystkich obszarach polityki Komisji, w tym z uwzględnieniem takich aspektów, jak skutki społeczno-gospodarcze nowych środków.

Powyższe cele określono w oparciu o doświadczenia Komisji zdobyte w trakcie planowania, przygotowywania i negocjowania różnych inicjatyw w dziedzinie dobrostanu zwierząt – zarówno w obrębie Komisji, jak w dialogu z Państwami Członkowskimi, różnymi instytucjami UE, a także ze stale rosnącą liczbą innych zainteresowanych stron i organizacji międzynarodowych, które uczestniczą w dyskusjach w tej dziedzinie. W celu osiągnięcia nakreślonych powyżej celów oraz ich bardziej uporządkowanej realizacji w różnych sektorach, których one dotyczą, określono pięć głównych obszarów działań .

Obszarów tych nie należy traktować jako działań odrębnych, jako że między przewidzianymi działaniami istnieje jasny związek, wymagający podejścia skoordynowanego i całościowego. Za okres właściwy dla realizacji zaproponowanych w ten sposób działań uznano lata 2006-2010; obejmie on także związane z realizacją działań nadzór i ocenę postępów, a także opracowanie programu działań po 2010 r., kiedy zakończy się realizacja niniejszego pierwszego Wspólnotowego planu działań.

Gdyby przewidywane działania wiązały się z dodatkowymi kosztami dla zainteresowanych podmiotów, koszty takie zostaną właściwie uwzględnione w ramach ocen skutków towarzyszących takim działaniom, z uwzględnieniem w szczególności celów odnowionej strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia.

OBSZARY DZIAłAń

Określono pięć głównych obszarów działań:

1. Udoskonalenie obecnych minimalnych wymogów w zakresie ochrony i dobrostanu zwierząt zgodnie z nowymi wynikami badań naukowych oraz oceną skutków społeczno-gospodarczych, a także ewentualne opracowanie szczegółowych wymogów minimalnych dotyczących gatunków lub zagadnień dotąd nieobjętych prawodawstwem UE. Szczególnie ważnym priorytetem będzie opracowanie zasad, które należy stosować w UE w celu skutecznego egzekwowania i uwzględniania reguł obowiązujących w międzynarodowej wymianie handlowej.

2. Priorytetowe traktowanie wsparcia dla badań naukowych w dziedzinie ochrony i dobrostanu zwierząt tworzących podstawy dla polityki w tej dziedzinie, także dla stosowania zasady „3R” – w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z Protokołu do Traktatu ustanawiającego WE, mówiących o pełnym uwzględnieniu ochrony zwierząt przy formułowaniu i wdrażaniu polityki w odnośnych dziedzinach, przy jednoczesnym doskonaleniu praktyk w zakresie opracowywania, walidacji, wdrażania i nadzoru alternatywnych metod w dziedzinie badań na zwierzętach.

3. Wprowadzenie standardowych wskaźników w dziedzinie dobrostanu zwierząt – w celu dokonania klasyfikacji stosowanych standardów dobrostanu zwierząt (od standardów minimalnych do wyższych), która pomoże w opracowywaniu metod produkcji i chowu zapewniających lepszą ochronę zwierząt oraz ułatwi stosowanie tych metod w UE i w skali międzynarodowej. Na tej podstawie systematycznej analizie poddane zostaną możliwości wprowadzenia odpowiedniego oznaczenia UE.

4. Skuteczniejsze zaangażowanie w działania posiadaczy zwierząt i osób mających z nimi kontakt oraz ogółu społeczeństwa, a także lepsze informowanie o obecnie obowiązujących standardach w dziedzinie ochrony i dobrostanu zwierząt; uznanie roli tych grup oraz ogółu społeczeństwa w propagowaniu ochrony i dobrostanu zwierząt. W odniesieniu np. do zwierząt gospodarskich może oznaczać to współpracę z detalistami i producentami w celu poprawy zaufania klientów oraz ich wiedzy na temat obecnych praktyk hodowlanych, przekładającej się na bardziej świadome decyzje podejmowane przy zakupie produktów, a także wypracowanie wspólnych inicjatyw w dziedzinie ochrony zwierząt w celu usprawnienia wymiany informacji i stosowania najlepszych praktyk.

5. Dalsze wsparcie dla inicjatyw międzynarodowych na rzecz poprawy świadomości problematyki ochrony zwierząt i poszerzania pola w tej dziedzinie, w tym podjęcie dialogu z krajami rozwijającymi się w celu zbadania możliwości prowadzenia wymiany handlowej w oparciu o systemy produkcji zapewniające przestrzeganie zasad dobrostanu zwierząt. Wspólnota powinna ponadto aktywnie rozpoznawać problemy w dziedzinie ochrony zwierząt o charakterze transgranicznym, związane ze zwierzętami gospodarskimi lub towarzyszącymi, zwierzętami dzikimi itp. oraz opracować mechanizm szybszego, sprawniejszego i bardziej konsekwentnego rozwiązywania tych problemów.

Strategiczną podstawą, która posłużyła do opracowania powyższych pięciu obszarów działania jest treść dokumentu roboczego Komisji dołączonego do niniejszego komunikatu.

Przyszłe działania

Niezbędna jest kontynuacja i intensyfikacja podejmowanych obecnie działań na rzecz racjonalnego i zrozumiałego redagowania wspólnotowych aktów prawnych, co ułatwi ich jednolite wykonywanie i egzekwowanie. Politykę Wspólnoty w dziedzinie dobrostanu zwierząt należy oprzeć na najlepszych dostępnych dowodach naukowych, jednocześnie uwzględniając głosy przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, skutki społeczno-gospodarcze oraz stosunki z międzynarodowymi partnerami handlowymi i organizacjami międzynarodowymi. Przewidzieć należy także przyjęcie odrębnych przepisów prawnych dotyczących gatunków nieobjętych minimalnymi standardami ochrony określonymi w prawodawstwie wspólnotowym.

Rozwadze poddane zostanie także uproszczenie i doprecyzowanie istniejących aktów prawnych, które wymagają zmiany lub uaktualnienia w świetle opracowywanych sprawozdań i gromadzonego doświadczenia. Zapewniona zostanie także terminowa realizacja działań wszczynanych w następstwie zgłaszanych braków w stosowaniu wspólnotowych zasad ochrony zwierząt przez władze krajowe. Komisja nadal zwraca baczną uwagę na te kwestie; należy w związku z tym właściwie informować Państwa Członkowskie poprzez organizację szkoleń dla pracowników właściwych organów z Państw Członkowskich, w których mogliby uczestniczyć także przedstawiciele krajów trzecich, zwłaszcza państw rozwijających się.

Wspólnota będzie wnosić wkład w stały rozwój dziedziny dobrostanu zwierząt jako dyscypliny naukowej poprzez finansowanie badań naukowych, propagowanie dialogu itp., ułatwiając w ten sposób pełniejszą wymianę poglądów i wiedzy fachowej. Komisja będzie dążyć do tego, aby problematyka dobrostanu zwierząt była w pełni uwzględniana w polityce w pokrewnych dziedzinach, takich jak polityka rolna, polityka w zakresie badań naukowych, a także ochrony zdrowia zwierząt, bezpieczeństwa żywności, badań związków chemicznych/oceny ryzyka itp. Komisja zwróci szczególną uwagę na realizację „Deklaracji w sprawie 3R”. przyjętej w Brukseli dnia 7 listopada 2005 r., a także na stworzenie programu działań zmierzających do zastępowania badań na zwierzętach innymi metodami, ograniczania skali tych badań oraz ich doskonalenia, a także do stosowania metod alternatywnych w badaniach na zwierzętach. W sprawie szerzej rozumianego zagadnienia ochrony i dobrostanu zwierząt usprawnieniu wewnętrznych konsultacji w Komisji mogłaby posłużyć lepsza koordynacja między różnymi właściwymi w tej sprawie dyrekcjami generalnymi Komisji. Pomogłoby to zapewnić kompleksowy przegląd wniosków w sprawie polityki w różnych dziedzinach pod kątem ich zgodności z Protokołem do Traktatu ustanawiającego WE w sprawie ochrony i dobrostanu zwierząt.

Podjęte zostaną starania o włączenie do istniejącego i przyszłego prawodawstwa wspólnotowego konkretnych, mierzalnych wskaźników w zakresie dobrostanu zwierząt – tam, gdzie wskaźniki takie będą dostępne. Wspierane będą ponadto dalsze analizy i badania naukowe służące opracowywaniu i stosowaniu takich obiektywnych mierzalnych wskaźników w tej dziedzinie. Dzięki temu przygotować będzie można instrument prawny służący walidacji systemów produkcji stosujących wyższe standardy w zakresie dobrostanu zwierząt niż standardy minimalne przewidziane w prawodawstwie, przy jednoczesnym stałym przestrzeganiu międzynarodowych zasad wymiany handlowej uzgodnionych w ramach WTO. Opracowany zostanie konkretny system marketingu i informacji propagujący na poziomie całej UE stosowanie w Unii i na całym świecie takich właśnie wyższych standardów, a także ułatwiający identyfikację tych standardów przez konsumentów w UE. Zarządzanie tymi standardami oraz ich uaktualnianie i upowszechnianie, a także opracowywanie istotnych badań społeczno-gospodarczych i ocen skutków ułatwiłoby utworzenie europejskiego ośrodka lub laboratorium do spraw ochrony i dobrostanu zwierząt.

W przyszłości należy opracować i poddać analizie udoskonalone strategie w dziedzinach marketingu, oznaczania towarów i komunikacji, aby umożliwić konsumentom podejmowanie bardziej świadomych decyzji o zakupie danego towaru. Rozwadze poddane zostanie stworzenie odrębnej platformy informacyjnej w dziedzinie dobrostanu zwierząt, która ułatwi dialog oraz wymianę doświadczeń i wiedzy fachowej w tym obszarze między zainteresowanymi podmiotami, takimi jak konsumenci, producenci, handlowcy detaliczni, przemysł itp.

Opracowana zostanie europejska strategia komunikacji w dziedzinie dobrostanu zwierząt w Europie i poza jej granicami; jej celem będzie wyjaśnianie obywatelom różnic w systemach produkcji zwierzęcej oraz kosztów i korzyści wiążących się z przyjmowaniem wyższych standardów w zakresie dobrostanu zwierząt. Strategia ta obejmie także analizę potencjalnego (negatywnego lub pozytywnego) wpływu podejmowanych działań na wymianę handlową z krajami rozwijającymi się, które zamierzają dokonywać wywozu towarów do UE. Opracowane zostaną konkretne narzędzia, których zadaniem będzie lepsze informowanie konsumentów i opinii publicznej o nowoczesnych technikach chowu zwierząt oraz o aspektach dobrostanu zwierząt. Nadal przeprowadzane będą konsultacje z zainteresowanymi stronami oraz publiczne ankiety internetowe, które służą zbieraniu opinii społecznych we wczesnych fazach procesu tworzenia polityki. Działania tego rodzaju dotyczące dobrostanu zwierząt zostaną ponadto zintegrowane z innymi formami komunikacji już wypracowanymi w sektorze rolno-żywnościowym Wspólnoty.

Na forum międzynarodowym Wspólnota będzie w pełni wspierać i koordynować działalność w zakresie dobrostanu zwierząt prowadzoną przez organizacje międzynarodowe takie jak OIE i Radę Europy. Wspólnota będzie ponadto wywierać nacisk na szczeblu WTO na uznanie dobrostanu zwierząt za jeden z czynników pozahandlowych w wymianie handlowej produktami rolnymi; będzie też współpracować z międzynarodowymi partnerami handlowymi, którzy wypracowali już politykę w zakresie dobrostanu zwierząt, w celu doprowadzenia do wspólnych uzgodnień w kwestii realizacji wzajemnie uznawanych standardów w zakresie dobrostanu zwierząt, w tym w kontekście konkretnych porozumień dwustronnych i wielostronnych zawartych przez WE. Zaplanowane zostaną konkretne inicjatywy, które sprzyjać będą uznaniu dobrostanu zwierząt za szansę w wymianie handlowej z krajami rozwijającymi się.

Uwarunkowania budżetowe

Samo przygotowanie planu działań nie ma wpływu na budżet Wspólnoty. Potencjalny wpływ na budżet poszczególnych działań zostanie uwzględniony w ocenach wpływu przygotowywanych indywidualnie dla każdego z tych działań, w ramach wydatków na środki weterynaryjne i fitosanitarne przewidziane na okres 2007-2013, tam gdzie ma to zastosowanie.

planowane działania w dziedzinie ochrony i dobrostanu zwierząt [1]

Działania szczegółowe | Przewidywany termin |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania z wykonania dyrektywy 98/58/WE dotyczącej ochrony zwierząt gospodarskich. | 2006* |

Przygotowanie wniosku dotyczącego zmiany decyzji 2000/50/WE w sprawie kontroli gospodarstw rolnych. | 2006* |

Rozpropagowanie Partnerstwa europejskiego między Komisją a branżą, służącego propagowaniu alternatywnych metod badań na zwierzętach. | 2006* |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania w sprawie różnych systemów chowu kur niosek. | 2006* |

Badania kontrolne postaw konsumentów w odniesieniu do ochrony i dobrostanu zwierząt gospodarskich i innych. | 2006* |

Propozycje ustosunkowania się do podnoszonej przez opinię publiczną kwestii handlu futrem psów i kotów oraz produktami pochodnymi. | 2006* |

Organizacja europejskiej konferencji w sprawie dobrostanu zwierząt wspólnie z austriackim przewodnictwem Rady. | 2006* |

Lepsze wykorzystanie istniejącej struktury konsultacji (GIR[2]) w celu określenia priorytetów badań naukowych w dziedzinie dobrostanu zwierząt istotnych dla polityki w tej dziedzinie. | począwszy od roku 2006 |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania w sprawie opracowywania, walidacji i zatwierdzania przez organy regulacyjne metod alternatywnych wobec badań na zwierzętach w dziedzinie kosmetyków. | 2006* |

Prace na rzecz wsparcia dowodami stanowiska WE zajmowanego na forum WTO w sprawach dobrostanu zwierząt, handlu produktami rolnymi oraz obowiązkowych oznakowaniem produktów rolnych. | 2006* |

Rozważenie potrzeby dalszej harmonizacji działań w zakresie dobrostanu kolejnych gatunków zwierząt gospodarskich, takich jak indyki czy krowy mleczne, w oparciu o dostępne dowody naukowe i istniejące wytyczne uzgodnione na forum międzynarodowym (np. zalecenia Rady Europy). | 2006 |

Prace przygotowawcze na rzecz stworzenia europejskiego ośrodka/laboratorium do spraw ochrony i dobrostanu zwierząt oraz walidacji alternatywnych metod badań. | 2006 |

Zaplanowanie ewentualnego stworzenia odrębnej platformy informacyjnej w dziedzinie ochrony i dobrostanu zwierząt. | 2006 |

Koordynacja stanowiska Wspólnoty w sprawie przyjęcia zmienionych wytycznych dotyczących utrzymywania zwierząt i opieki nad nimi zgodnie z Konwencją Rady Europy nr 23 (w sprawie ochrony zwierząt kręgowych wykorzystywanych do celów doświadczalnych i do innych celów naukowych) oraz przyjęcia wniosku Komisji dotyczącego zmiany dyrektywy 86/609 w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów doświadczalnych i do innych celów naukowych. | 2006/2007* |

Przygotowanie wniosku w sprawie zmiany prawodawstwa wspólnotowego w dziedzinie ochrony zwierząt podczas uboju, w tym uboju sanitarnego. | 2007* |

Przygotowanie wniosku Komisji w sprawie stosowania systemów nawigacji satelitarnej w kontekście ochrony zwierząt w czasie transportu (w tym z wykorzystaniem wsparcia technicznego ze strony Wspólnego Centrum Badawczego będącego częścią Komisji) oraz opracowanie systemu monitorowania w czasie rzeczywistym warunków transportu zwierząt pod względem ich dobrostanu. | 2007* |

Włączenie konkretnej strategii komunikacji w dziedzinie ochrony i dobrostanu zwierząt do innych form komunikacji, już wypracowanych przez Wspólnotę w sektorze rolno-żywnościowym, w tym opracowanie internetowych narzędzi szkoleniowych służących lepszemu informowaniu społeczeństwa, zwłaszcza dzieci, o kwestiach związanych z ochroną i dobrostanem zwierząt. | 2007* |

Stworzenie konkretnych narzędzi komunikacji do wykorzystania we współpracy z międzynarodowymi partnerami handlowymi, służącej wypracowaniu wspólnych uzgodnień w kwestii realizacji wzajemnie uznawanych standardów w zakresie dobrostanu zwierząt. | 2007 |

Organizacja szkoleń dla pracowników właściwych organów Państw Członkowskich odpowiedzialnych za egzekwowanie zasad w zakresie dobrostanu zwierząt. Należy umożliwić uczestnictwo w takich szkoleniach także osób z krajów trzecich, zwłaszcza z krajów rozwijających się. Szczególną uwagę należy zwrócić także na to, by umożliwić uczestnictwo przedstawicieli krajów przystępujących do UE. | 2007* |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania w sprawie ochrony cieląt hodowlanych. | 2008* |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania w sprawie możliwości wprowadzenia systemu obowiązkowego znakowania mięsa kurzego i produktów z tego mięsa pod względem zgodności z wymogami w zakresie ochrony zwierząt. | 2008* |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania w sprawie ochrony hodowlanej trzody chlewnej. | 2009* |

Ustalenie standardów humanitarnego stosowania sideł z założeniem wdrożenia tych standardów w UE do 2014 r. | 2009* |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania w sprawie wpływu parametrów genetycznych na dobrostan kur broilerów i kurcząt brojlerów. | 2010* |

Stworzenie bazy danych w celu gromadzenia i przechowywania informacji związanych z prawodawstwem wspólnotowym w dziedzinie dobrostanu zwierząt oraz upowszechnianie takich informacji w organach właściwych oraz wśród producentów i konsumentów. | 2010* |

Przedłożenie Radzie i Parlamentowi sprawozdania w sprawie dalszego stosowania we wspólnotowym prawodawstwie w dziedzinie dobrostanu zwierząt mierzalnych wskaźników (w oparciu o wyniki projektu badawczego w sprawie jakości ochrony zwierząt, oczekiwanych w 2009 r.). | 2010 |

Stworzenie instrumentu prawnego służącego walidacji systemów chowu i hodowli stosujących wyższe standardy w zakresie dobrostanu zwierząt niż te zawarte w stosowanym obecnie prawodawstwie. | 2010 |

Ewentualne stworzenie europejskiej normy jakości dla produktów wytworzonych w ramach systemów stosujących wysokie standardy w dziedzinie dobrostanu zwierząt oraz stworzenie konkretnego systemu technicznego i finansowego w celu propagowania na szczeblu europejskim stosowania wyższych standardów w tej dziedzinie, zarówno pod względem ich rozwoju technicznego jak i wprowadzania ich na rynek w Europie i poza nią. | 2010 |

[1] * oznacza działania w trakcie realizacji, ogłoszone lub przewidziane w konkretnym kształcie przez prawodawstwo wspólnotowe.

[2] Groupe Interservice de Recherche