7.7.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 174/5

(1)

Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελείτο αρχικά από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών (3), από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την επιτάχυνση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (4), καθώς και από το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 1997, για το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης (5). Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης απέδειξε τη χρησιμότητά του αποτελώντας σημείο αναφοράς για τη δημοσιονομική πειθαρχία, συμβάλλοντας ούτως σε υψηλό επίπεδο μακροοικονομικής σταθερότητας, σε συνδυασμό με χαμηλό πληθωρισμό και χαμηλά επιτόκια, απαραίτητους παράγοντες για να προκληθούν αειφόρος μεγέθυνση και δημιουργία απασχόλησης.

(2)

Στις 20 Μαρτίου 2005, το Συμβούλιο υιοθέτησε έκθεση με τίτλο «Βελτίωση της εφαρμογής του Σύμφωνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», στόχος της οποίας είναι η βελτίωση της διακυβέρνησης και της εθνικής διαχείρισης του δημοσιονομικού πλαισίου, ενισχύοντας τις οικονομικές βάσεις και την αποτελεσματικότητα του Συμφώνου, τόσο ως προς το προληπτικό όσο και ως προς το διορθωτικό σκέλος του, η διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, η προώθηση της μεγέθυνσης και η αποφυγή επιβολής υπερβολικών επιβαρύνσεων στις μελλοντικές γενιές. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε την έκθεση αυτή στα συμπεράσματά του της 23ης Μαρτίου 2005 (6), αναφέροντας ότι η έκθεση αυτή ενημερώνει και συμπληρώνει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης του οποίου αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος.

(3)

Σύμφωνα με την έκθεση του Συμβουλίου ECOFIN της 20ής Μαρτίου 2005, η οποία υιοθετήθηκε από το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2005, τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και η Επιτροπή επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους να εφαρμόζουν τη συνθήκη και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης κατά τρόπο αποτελεσματικό και έγκαιρο, μέσω ομότιμης στήριξης και ομότιμης πίεσης, και να ενεργούν σε στενή και εποικοδομητική συνεργασία στη διεργασία της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας, προκειμένου να εξασφαλίζουν βεβαιότητα και αποτελεσματικότητα στους κανόνες του συμφώνου.

(4)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1467/97 χρειάζεται να τροποποιηθεί ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης εφαρμογή της βελτίωσης που συμφωνήθηκε ως προς την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

(5)

Κατευθυντήρια αρχή για την εφαρμογή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος είναι η ταχεία διόρθωση ενός υπερβολικού ελλείμματος. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να παραμείνει απλή, διαφανής και δίκαιη.

(6)

Η έννοια της έκτακτης υπέρβασης της τιμής αναφοράς λόγω σοβαρής οικονομικής ύφεσης θα πρέπει να αναθεωρηθεί. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να ληφθεί δεόντως υπόψη η οικονομική ετερογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(7)

Η Επιτροπή θα πρέπει πάντα να εκπονεί έκθεση βάσει του άρθρου 104 παράγραφος 3 της συνθήκης. Στην έκθεσή της, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάζει εάν ισχύουν οι εξαιρέσεις του άρθρου 104 παράγραφος 2. Η έκθεση της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 3 θα πρέπει να αντανακλά με τον κατάλληλο τρόπο τις εξελίξεις στη μεσοπρόθεσμη οικονομική κατάσταση, καθώς και στη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική κατάσταση. Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη όλοι οι άλλοι παράγοντες, οι οποίοι, κατά τη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, συμβάλλουν στη ολοκληρωμένη ποιοτική αξιολόγηση της υπέρβασης της τιμής αναφοράς.

(8)

Για όλες τις δημοσιονομικές εκτιμήσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, θα πρέπει να εξετάζονται προσεκτικά οι υπερβάσεις που είναι κοντά στην τιμή αναφοράς και αντικατοπτρίζουν την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος με την εισαγωγή πολυ-πυλωνικού συστήματος που περιλαμβάνει ένα υποχρεωτικό και πλήρως χρηματοδοτούμενο πυλώνα, διότι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων αυτών οδηγεί σε βραχυπρόθεσμη επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης, παρά τη σαφή βελτίωση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών. Ιδίως, όταν εκτιμούν, δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 12 της συνθήκης, το κατά πόσον έχει διορθωθεί το υπερβολικό έλλειμμα, η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα πρέπει να αξιολογούν τις εξελίξεις των στοιχείων του ελλείμματος βάσει πληροφορικής, εξετάζοντας παράλληλα το καθαρό κόστος της μεταρρύθμισης στον υπό δημόσια διαχείριση πυλώνα.

(9)

Οι διαδικαστικές προθεσμίες για τη λήψη αποφάσεων του Συμβουλίου όσον αφορά τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος θα πρέπει να επεκταθούν, προκειμένου να παρέχεται, στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, η δυνατότητα να εντάσσει καλύτερα τη δράση του στο πλαίσιο της εθνικής δημοσιονομικής διαδικασίας και να αναπτύσσει μια περισσότερο συνεκτική δέσμη μέτρων. Ιδίως, η προθεσμία, εντός της οποίας το Συμβούλιο πρέπει να αποφασίζει σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 6 της συνθήκης, θα πρέπει να καθορισθεί, κατά κανόνα, σε τέσσερις μήνες μετά τις ημερομηνίες γνωστοποίησης που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3605/93 του Συμβουλίου, της 22ας Νοεμβρίου 1993, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (7). Με τον τρόπο αυτόν, θα αντιμετωπισθούν οι περιπτώσεις στις οποίες τα δημοσιονομικά στατιστικά δεδομένα δεν έχουν ακόμη επικυρωθεί από την Επιτροπή (Eurostat) λίγο μετά τις ημερομηνίες γνωστοποίησης που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 3605/93.

(10)

Προκειμένου να διασφαλισθεί η ταχεία διόρθωση των υπερβολικών ελλειμμάτων, τα κράτη μέλη με υπερβολικό έλλειμμα πρέπει να αναλαμβάνουν αποτελεσματική δράση και να επιτυγχάνουν ετήσια ελάχιστη βελτίωση του κυκλικά προσαρμοσμένου δημοσιονομικού αποτελέσματός τους, χωρίς να υπολογίζονται τα έκτακτα και τα προσωρινά μέτρα. Ως σημείο αναφοράς, οι χώρες με υπερβολικό έλλειμμα θα υποχρεούνται να επιτυγχάνουν ετήσια ελάχιστη δημοσιονομική προσπάθεια σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους, χωρίς να υπολογίζονται τα έκτακτα και τα προσωρινά μέτρα.

(11)

Οι μέγιστες χρονικές περίοδοι εντός των οποίων τα κράτη μέλη οφείλουν να αναλαμβάνουν αποτελεσματική δράση και μέτρα θα πρέπει να παραταθούν ώστε να επιτρέπουν καλύτερη ένταξη της δράσης στις εθνικές δημοσιονομικές διαδικασίες και την ανάπτυξη καλύτερα διαρθρωμένων δεσμών μέτρων.

(12)

Εάν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος έχει αναλάβει αποτελεσματική δράση κατόπιν σύστασης δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7 της συνθήκης ή προειδοποίησης δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 9, αλλά απρόβλεπτα αντίξοα οικονομικά γεγονότα με μείζονες αρνητικές επιπτώσεις για τα δημόσια οικονομικά εμποδίζουν τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος εντός της προθεσμίας που καθορίζει το Συμβούλιο, το Συμβούλιο θα πρέπει να μπορεί να εκδίδει αναθεωρημένη σύσταση δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7 ή αναθεωρημένη ειδοποίηση δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 9.

(13)

Η σημερινή μέγιστη συνολική προθεσμία δέκα μηνών μεταξύ των ημερομηνιών γνωστοποίησης που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3605/93 και της απόφασης για την επιβολή κυρώσεων δεν αντιστοιχεί πλέον στις τροποποιημένες προθεσμίες για κάθε στάδιο της διαδικασίας και δε λαμβάνει υπόψη τη νέα δυνατότητα έκδοσης αναθεωρημένων συστάσεων δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7 της συνθήκης ή αναθεωρημένων ειδοποιήσεων δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 9. Συνεπώς, η εν λόγω μέγιστη συνολική προθεσμία θα πρέπει να προσαρμοσθεί σύμφωνα με τις τροποποιήσεις αυτές.

(14)

Οι διατάξεις που ισχύουν για το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά την εφαρμογή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, οι οποίες περιλαμβάνονται στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97, χρειάζεται επίσης να τροποποιηθούν για να αντικατοπτρίζουν τις εν λόγω τροποποιήσεις,

1)

Στο άρθρο 2, οι παράγραφοι 2 και 3 αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Στις αξιολογήσεις τους και τις αποφάσεις τους σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος δυνάμει του άρθρου 104, παράγραφοι 3 έως 6 της συνθήκης, η Επιτροπή και το Συμβούλιο μπορούν να θεωρούν ότι μια υπέρβαση της τιμής αναφοράς οφειλόμενη σε σοβαρή οικονομική ύφεση είναι έκτακτη με την έννοια του άρθρου 104 παράγραφος 2 στοιχείο α) δεύτερη περίπτωση, εάν η υπέρβαση της τιμής αναφοράς είναι αποτέλεσμα αρνητικού ετήσιου ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ ή σωρευτικής μείωσης της παραγωγής κατά τη διάρκεια παρατεταμένης περιόδου πολύ χαμηλής ετήσιας μεγέθυνσης του ΑΕΠ σε σχέση με τις δυνατότητές του.

3.   Κατά την εκπόνηση της έκθεσης δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 3 της συνθήκης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη όλους τους σχετικούς παράγοντες που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο. Η έκθεση αντικατοπτρίζει κατάλληλα την εξέλιξη της μεσοπρόθεσμης οικονομικής κατάστασης (ιδίως τη δυνητική οικονομική μεγέθυνση, τις επικρατούσες κυκλικές συνθήκες, την εφαρμογή πολιτικών στο πλαίσιο του θεματολογίου της Λισαβόνας και πολιτικών για την προαγωγή της Ε & Α και της καινοτομίας) και την εξέλιξη της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής κατάστασης (ιδίως τις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης κατά τις “ευνοϊκές συγκυρίες”, τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, τις δημόσιες επενδύσεις και τη συνολική ποιότητα των δημόσιων οικονομικών). Επιπλέον, η Επιτροπή λαμβάνει δεόντως υπόψη οιονδήποτε άλλο παράγοντα ο οποίος, κατά τη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, συμβάλλει στην ολοκληρωμένη ποιοτική αξιολόγηση της υπέρβασης της τιμής αναφοράς και τον οποίον το κράτος μέλος έχει υποβάλει στην Επιτροπή και το Συμβούλιο. Στη συνάρτηση αυτήν, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις δημοσιονομικές προσπάθειες για την αύξηση ή τη διατήρηση, σε υψηλό επίπεδο, των οικονομικών συνεισφορών για την προαγωγή της διεθνούς αλληλεγγύης και την επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής, κυρίως της ενοποίησης της Ευρώπης, εφόσον συνεπάγονται αρνητικές συνέπειες για την οικονομική μεγέθυνση και τη δημοσιονομική επιβάρυνση για ένα κράτος μέλος. Μια ισόρροπη συνολική αξιολόγηση περιλαμβάνει όλους αυτούς τους παράγοντες.

4.   Αν η διπλή προϋπόθεση της κατευθυντήριας αρχής –ότι, πριν ληφθούν υπόψη οι σχετικοί παράγοντες που αναφέρονται στην παράγραφο 3, το έλλειμμα του ευρύτερου δημόσιου τομέα παραμένει πλησίον της τιμής αναφοράς και η υπέρβαση της τιμής αυτής είναι προσωρινή– πληρούται καθ’ ολοκληρίαν, οι παράγοντες αυτοί λαμβάνονται υπόψη και στα βήματα που οδηγούν στην απόφαση όσον αφορά την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος, που προβλέπεται στις παραγράφους 4, 5 και 6 του άρθρου 104 της συνθήκης. Η ισόρροπη συνολική αξιολόγηση που πρέπει να πραγματοποιεί το Συμβούλιο περιλαμβάνει όλους αυτούς τους παράγοντες.

5.   Σε όλες τις δημοσιονομικές εκτιμήσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, η Επιτροπή και το Συμβούλιο λαμβάνουν δεόντως υπόψη την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος που εισάγει πολύ-πυλωνικό σύστημα που περιλαμβάνει ένα υποχρεωτικό και πλήρως χρηματοδοτούμενο πυλώνα.

6.   Αν το Συμβούλιο έχει αποφασίσει, βάσει του άρθρου 104 παράγραφος 6 της συνθήκης, ότι υπάρχει υπερβολικό έλλειμμα σε κράτος μέλος, η Επιτροπή και το Συμβούλιο λαμβάνουν υπόψη, στα επόμενα στάδια της διαδικασίας του άρθρου 104, τους σχετικούς παράγοντες που αναφέρονται στην παράγραφο 3, μεταξύ άλλων όπως προβλέπεται στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού. Ωστόσο, οι σχετικοί αυτοί παράγοντες δε λαμβάνονται υπόψη για την απόφαση του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 12 της συνθήκης σχετικά με την κατάργηση ορισμένων ή όλων των αποφάσεών του δυνάμει των παραγράφων 6 έως 9 και 11 του άρθρου 104.

7.   Στην περίπτωση κρατών μελών με έλλειμμα το οποίο υπερβαίνει μεν την τιμή αναφοράς αλλά παραμένει κοντά σε αυτήν, και όταν η υπέρβαση αυτή αντικατοπτρίζει την εφαρμογή μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος που εισάγει πολύ-πυλωνικό σύστημα που περιλαμβάνει υποχρεωτικό και πλήρως χρηματοδοτούμενο πυλώνα, η Επιτροπή και το Συμβούλιο λαμβάνουν υπόψη και το κόστος της μεταρρύθμισης για τον υπό δημόσια διαχείριση πυλώνα όταν αξιολογούν τις εξελίξεις των στοιχείων του ελλείμματος βάσει πληροφορικής. Προς τούτο, λαμβάνεται υπόψη το καθαρό κόστος της μεταρρύθμισης επί γραμμικής φθίνουσας βάσεως για μεταβατική περίοδο πέντε ετών. Το καθαρό αυτό κόστος λαμβάνεται υπόψη και για την απόφαση του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 12 της συνθήκης σχετικά με την κατάργηση ορισμένων ή όλων των αποφάσεών του που αναφέρονται στις παραγράφους 6 έως 9 και 11 του άρθρου 104, εάν το έλλειμμα έχει μειωθεί ουσιαστικά και διαρκώς και έχει προσεγγίσει την τιμή αναφοράς.».

2)

Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

3)

Το άρθρο 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 5

1.   Η απόφαση με την οποία το Συμβούλιο ειδοποιεί το ενδιαφερόμενο συμμετέχον κράτος μέλος να λάβει μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 9 της συνθήκης, λαμβάνεται εντός δύο μηνών από την απόφαση με την οποία το Συμβούλιο διαπίστωσε ότι δεν έχει αναληφθεί αποτελεσματική δράση σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 8. Στην ειδοποίηση, το Συμβούλιο καλεί το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος να επιτύχει ελάχιστη ετήσια βελτίωση, ύψους τουλάχιστον 0,5 % του ΑΕΠ ως σημείο αναφοράς, του κυκλικά προσαρμοσμένου δημοσιονομικού αποτελέσματός του, χωρίς να υπολογίζονται τα έκτακτα και τα προσωρινά μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος εντός της προθεσμίας που ορίζεται στην ειδοποίηση.

2.   Εάν έχει αναληφθεί αποτελεσματική δράση σύμφωνα με την ειδοποίηση δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 9 της συνθήκης και απρόβλεπτα αντίξοα οικονομικά γεγονότα με μείζονες αρνητικές επιπτώσεις για τα δημόσια οικονομικά συμβαίνουν μετά την έκδοση της εν λόγω ειδοποίησης, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει, βάσει σύστασης της Επιτροπής, να εκδώσει αναθεωρημένη ειδοποίηση δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 9 της συνθήκης. Η αναθεωρημένη ειδοποίηση, λαμβανομένων υπόψη των σχετικών παραγόντων που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού, μπορεί, κυρίως, να παρατείνει κατά ένα έτος την προθεσμία για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος. Το Συμβούλιο αξιολογεί την ύπαρξη απρόβλεπτων αντίξοων οικονομικών γεγονότων με μείζονες αρνητικές επιπτώσεις για τα δημόσια οικονομικά βάσει των οικονομικών προβλέψεων που περιλαμβάνονται στην ειδοποίησή του.».

4)

Στο άρθρο 6 δεύτερη φράση, οι όροι «δύο μηνών» αντικαθίστανται από τους όρους «τεσσάρων μηνών».

5)

Το άρθρο 7 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 7

Εάν ένα συμμετέχον κράτος μέλος παραλείψει να ενεργήσει σύμφωνα με τις διαδοχικές αποφάσεις του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 104 παράγραφοι 7 και 9 της συνθήκης, η απόφαση του Συμβουλίου για την επιβολή κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 11, λαμβάνεται, κατά κανόνα, εντός δεκαέξι μηνών από τις ημερομηνίες γνωστοποίησης που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3605/93. Σε περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 3 παράγραφος 5 ή του άρθρου 5 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού, η προθεσμία των δεκαέξι μηνών τροποποιείται ανάλογα. Σε περίπτωση εσκεμμένου ελλείμματος που κρίνεται υπερβολικό από το Συμβούλιο, εφαρμόζεται επισπευσμένη διαδικασία.».

6)

Το άρθρο 9 τροποποιείται ως εξής:

7)

Οι αναφορές στα άρθρα 104 Γ, 109 Ε, 109 ΣΤ και 201 της συνθήκης αντικαθίστανται σε ολόκληρο τον κανονισμό από αναφορές στα άρθρα 104, 116, 117 και 269, αντίστοιχα. Η αναφορά στο άρθρο Δ της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση αντικαθίσταται από αναφορά στο άρθρο 4.

8)

Το παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 αντικαθίσταται από το παράρτημα του παρόντος κανονισμού.