Τυποποίηση

Τα πρότυπα αποτελούν τον πυρήνα του μηχανισμού της εσωτερικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες είναι διαλειτουργικά μεταξύ τους, είναι ασφαλή στη χρήση και μη επιβλαβή για την υγεία των ανθρώπων ή το περιβάλλον. Δημιουργούν εμπιστοσύνη ότι ένα προϊόν ή μια υπηρεσία είναι κατάλληλα για τον σκοπό τους και επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται σε ολόκληρη την ΕΕ και παγκοσμίως. Τα πρότυπα μπορούν, επίσης, να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην ενθάρρυνση της καινοτομίας: παρέχουν ένα κοινό πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύσσονται καινοτομίες, καθορίζοντας τα βασικά χαρακτηριστικά ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας και ορίζοντας κοινή ορολογία.

Όσον αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες που υπόκεινται στη νομοθεσία εναρμόνισης της ΕΕ, τα ευρωπαϊκά πρότυπα καταρτίζονται από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης και Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προτύπων), οι οποίοι, κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συντάσσουν τεχνικές προδιαγραφές. Η βιομηχανία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία επίτευξη συναίνεσης, όπως και οι εθνικοί οργανισμοί τυποποίησης των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, οι εκπρόσωποι μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι δημόσιες αρχές και οι εκπρόσωποι καταναλωτών, συνδικαλιστικών οργανώσεων και περιβαλλοντικών συμφερόντων.

Κατά κανόνα, οι επιχειρήσεις δεν είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά πρότυπα. Μπορούν να επιλέξουν άλλη τεχνική λύση για να αποδείξουν τη συμμόρφωση των προϊόντων τους με τις υποχρεωτικές νομικές απαιτήσεις. Ωστόσο, η συμμόρφωση με ένα εναρμονισμένο πρότυπο τούς επιτρέπει να αποδεικνύουν ευκολότερα ότι τα προϊόντα τους συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της ΕΕ. Ο κατάλογος των εναρμονισμένων προτύπων επικαιροποιείται τακτικά και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όσον αφορά τα αγαθά που δεν υπόκεινται, ή υπόκεινται μόνο εν μέρει, στη νομοθεσία εναρμόνισης της ΕΕ, ισχύει η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης. Κατά αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται ότι κάθε αγαθό που πωλείται νόμιμα σε ένα κράτος μέλος μπορεί να πωληθεί σε άλλο. Αυτό είναι δυνατό ακόμη και αν το αγαθό δεν συμμορφώνεται πλήρως με τους τεχνικούς κανόνες του άλλου κράτους μέλους (αν και μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια, την υγεία ή το περιβάλλον).

Τον Φεβρουάριο του 2022, η Επιτροπή παρουσίασε μια νέα στρατηγική τυποποίησης της ΕΕ που έχει σχεδιαστεί με σκοπό:

• να ενισχυθεί η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της ΕΕ·
• να διασφαλιστεί ότι οι νέες τεχνολογίες αντικατοπτρίζουν τις δημοκρατικές αξίες της· και
• να καταστεί δυνατή η μετάβασή της προς μια κλιματικά ουδέτερη, ανθεκτική και κυκλική οικονομία.

Όπου υπάρχουν παγκόσμια πρότυπα, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης που αναφέρονται παραπάνω επιδιώκουν να εναρμονίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα ευρωπαϊκά πρότυπα με τα διεθνή πρότυπα που έχουν υιοθετήσει οι αναγνωρισμένοι διεθνείς οργανισμοί τυποποίησης (Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης, Διεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή και Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών).

Εκτός από τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, η νομοθεσία της ΕΕ μπορεί, επίσης, να περιέχει παραπομπές σε εθνικά πρότυπα που έχουν καταρτιστεί από τους εθνικούς οργανισμούς τυποποίησης των κρατών μελών της ΕΕ ή παραπομπές σε τεχνικές προδιαγραφές πέρα από εκείνες που έχουν καταρτιστεί από οργανισμούς ανάπτυξης προτύπων. Η νομική ισχύς όλων αυτών των αναφερόμενων προτύπων και τεχνικών προδιαγραφών εξαρτάται από τη νομική φύση της παραπομπής.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Κυκλική οικονομία
• Ανταγωνιστικότητα
• Βιομηχανική πολιτική της ΕΕ
• Ευρωπαϊκή Επιτροπή
• Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ)
• Ευρωπαϊκή Ένωση
• Πράσινη οικονομία
• Εσωτερική αγορά
• Κράτη μέλη
• Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Μικρομεσαίες επιχειρήσεις
• Ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην ευρωπαϊκή τυποποίηση (σύνοψη)
• Ασφάλεια προϊόντων: γενικοί κανόνες (σύνοψη)
• Ενιαίες προϋποθέσεις για την εμπορία ασφαλών προϊόντων στην ΕΕ (σήμανση συμμόρφωσης) (σύνοψη)
• Ευρωπαϊκά πρότυπα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Νέα προσέγγιση για να αποκτήσουν παγκόσμια ηγετική θέση τα πρότυπα της ΕΕ που προωθούν αξίες και μια ανθεκτική, πράσινη και ψηφιακή ενιαία αγορά — Δελτίο τύπου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ερωτήσεις και απαντήσεις:Η στρατηγική τυποποίησης της ΕΕ — Η γωνιά του Τύπου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Τυποποίηση:Υποστήριξη του δυναμικού παγκόσμιου ρόλου της Ευρώπης — ενημερωτικό δελτίο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).